پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان دشت آبرفتی اردبیل با استفاده از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک

 زمینه و هدف: منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان است و حدود یک سوم جمعیت جهان وابسته به آن می باشند. این آب ها که توسط چاه ها، قنوات و چشمه­ها قابل استحصال می باشند در مصارف مختلف مورد استفاده گرفته و در عوض حجم زیادی از پساب خانگی، صنعتی و کشاورزی وارد آبخوان ها می شود.  هدف این تحقیق ارزیابی آسیب پذیری آبخوان آبرفتی دشت اردبیل  برای مدیریت کاربری اراضی، نحوه پایش کیفی منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی های آتی آن می باشد. روش بررسی: در این تحقیق با هدف پهنه ­بندی آسیب پذیری دشت اردبیل از مدل دراستیک و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده و پردازش و تجزیه و تحلیل کیفی آبخوان به کمک آنها انجام شده است.  همچنین با استفاده از نتایج موجود سنجش نیترات در منابع آب زیر زمینی منطقه، مدل دراستیک برای دشت اردبیل واسنجی شده است. یافته ها: نتایج حاصل از مدل دراستیک نشان می دهد که آسیب پذیری آبخوان دشت اردبیل بیش تر در گروه آسیب پذیری متوسط می باشد. طبق یافته های این تحقیق آسیب پذیری متوسط ۳/۳۹ درصد، آسیب پذیری کم ۴/۳۲ درصد و آسیب پذیری زیاد ۱/۲۱ درصد، آسیب پذیری خیلی کم ۶ درصد و آسیب پذیری خیلی زیاد ۱/۱درصد به ترتیب بیش ترین سهم از مساحت دشت را به خود اختصاص داده است. بحث و نتیجه گیری: بر پایه نتایج حاصل از مدل­سازی، آسیب پذیری آبخوان دشت اردبیل تقریبا در نیمه شرقی در گروه آسیب پذیری کم و نیمه غربی در گروه آسیب پذیری زیاد قرار می­گیرد. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که پتانسیل و میزان آلودگی آبخوان دشت اردبیل بالا می باشد. لذا با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی منطقه که برای اهداف مختلف بکار می رود، حفاظت این مناطق به منظور جلوگیری از آلودگی و مدیریت بهینه منابع آب ضروری است.

کلیدواژه ها:

آب های زیرزمینی ، دشت اردبیل ، هم پوشانی وزنی ، مدل دراستیک ، سامانه اطلاعات جغرافیایی( GIS)