مدیریت آبیاری در کشت گل محمدی

کشور ایران به لحاظ شرایط مناسب اقلیمی و تنوع آب و هوائی، دارای پتانسیل بالائی در تولید گیاهان زینتی و داروئی است. کشت این گیاهان به دلیل ویژگی های متعدد ازجمله؛ امکان پالایش پارامترهای محیطی، بهره وری بالاتر نهاده های تولید، ارز بری کم، امکان تولید خارج از فصل، ارزش افزوده بالا و ایجاد شغل و ارز آوری، از سال های اواخر دهه ۷۰ شمسی از رشد فزاینده ای برخوردار شده است. به همین دلیل دولت اخیرا، سرمایه گذاری های کلانی برای ایجاد زیرساخت های لازم (احداث مجتمع و شهرک های گلخانه ای و احداث چهار پایانه تخصصی صادرات گل و گیاه در شهرهای تهران، محلات، دزفول و تنکابن) به منظور اصلاح ساختار نظام عرضه و فروش محصول انجام داده است. علی­رغم تنوع وسیع اقلیمی و امکان کشت گونه های دارویی و تزئینی مختلف و متناسب با شرایط اقلیمی در هر منطقه در کشور، قسمت قابل توجهی از آن، در مناطق خشک و نیمه­خشک واقع شده و ازنظر تامین و تخصیص منابع آبی دارای محدودیت است. بنابراین نیاز به برنامه ریزی مناسب به منظور استفاده بهینه از منابع محدود آب در کشور احساس می شود. دراین ارتباط، یکی از اهداف مهم در کشت و اهلی کردن گیاهان دارویی و تزئینی، برنامه­ریزی آبیاری برای تولید این محصولات است. گل محمدی یکی از گیاهانی است که به لحاظ داشتن کاربردهای چندگانه تزئینی، دارویی و بهداشتی، دارای ارزش و جایگاهی ویژه ای برای تجارت جهانی است. گونه ایرانی این گل در دنیا منحصربه فرد است. این گیاه بسیار مقاوم به شرایط محیطی بوده و اکثر شرایط آب و هوائی را به خوبی تحمل می کند. همچنین، نسبت به کم آبی مقاوم بوده و بسته به منطقه کشت شده، بین ۷ تا ۱۵ روز یک بار در زمان گل­دهی و ۲۰ تا ۳۰ روز یک بار در دیگر دوره های رشد، آبیاری می شود. توسعه روزافزون کشت گل محمدی در عرصه کشاورزی کشور به ویژه در استان هایی با اقلیم خشک و نیمه خشک با توجه به مقاومت این گیاه به شرایط کم آبی می تواند به عنوان یک محصول راهبردی در زمینه حمایت از اقتصاد روستائیان، اشتغال زایی جوانان با توسعه صنایع کوچک جایگاه خاصی را به خود اختصاص دهد. هدف از این مقاله ضمن مرور قابلیت های گل محمدی به عنوان گیاه بومی کشور در سازگاری با شرایط فزاینده خشکی و خشک سالی، ترسیم مدیریت آبیاری این گل است.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی آبیاری ، سیستم آبیاری ، کم آبیاری ، گل محمدی