تاثیر شرایط خشک کردن بر مقدار و ترکیب های اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak)

جنس آویشن به دلیل دارا بودن خواص دارویی و بیولوژیکی یک جنس کاملا شناخته شده است. Thymus daenensis Celak یکی از گونه های اندمیک این جنس در ایران است. اسانس این گونه یک منبع غنی از تیمول است و به همین دلیل دارای خواص ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی است. در این تحقیق برای بررسی اثر روش خشک کردن بر میزان اسانس و نوع و درصد اجزای تشکیل دهنده آویشن دنایی، اندام های هوایی این گونه از ایستگاه تحقیقات البرز (کرج) در مرحله گلدهی کامل برداشت شد. گیاهان برداشت شده در چهار شرایط مختلف (آون C°۳۰، آون C°۴۰، آون C°۵۰ و سایه) خشک شدند. سپس اسانس آن ها در سه تکرار به وسیله روش تقطیر با آب استخراج و به وسیله دستگاه های GC و GC/MS تجزیه و شناسایی شدند. داده های بدست آمده به وسیله نرم افزار SAS و با استفاده از آزمون دانکن مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بازده اسانس آویشن دنایی بر حسب وزن خشک در روشهای خشک کردن با آون C°۳۰، آون C°۴۰، آون C°۵۰ و سایه به ترتیب ۴۲/۱%، ۱۲/۱%، ۲۴/۱% و ۲۹/۱% می باشد. همچنین تیمول به عنوان جزء اصلی و مهم در اسانس های حاصل از نمونه های خشک شده در آون C°۳۰، آون C°۴۰، آون C°۵۰ و سایه به ترتیب به میزان ۳/۷۵%، ۷/۷۵%، ۰/۷۲% و ۲/۶۷% موجود می باشد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تفاوت معنی داری بین بازده اسانس نمونه خشک شده در آون C°۳۰ با سایر روشهای خشک کردن وجود دارد. بالاترین میزان تیمول نیز در اسانس نمونه های خشک شده در آون C°۳۰ و C°۴۰ وجود داشت که اختلاف معنی داری با دو روش دیگر نشان داد.

کلیدواژه ها:

Thymus daenensis Celak ، اسانس ، خشک کردن ، تیمول ، تقطیر