مقایسه بازده و ترکیب های اسانس اندام های مختلف (برگ، گل، ساقه و گل اندام هوایی) Anthemis tinctoria L.

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 329

فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJMAPR-31-3_015

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1400

چکیده مقاله:

جنسAnthemis  متعلق به تیره کاسنی، در ایران دارای ۲۳ گونه بومی و یکساله است که گل ها و اندام هوایی آنها حاوی اسانس می باشد. در این تحقیق برای اولین بار بذر Anthemis tinctoria L. (بابونه زرد) از آذربایجان غربی جمع آوری و در مزرعه گیاهان دارویی ایستگاه تحقیقاتی البرز (کرج) کشت گردید. به منظور اطلاع از بازده و ترکیب های تشکیل دهنده اسانس بابونه زرد در حالت زراعی، از سرشاخه های گلدار گیاه کاشته شده در مرحله گلدهی کامل به صورت تصادفی نمونه برداری شد. گلها، برگها و ساقه های قسمتی از سرشاخه گلدار جدا شدند. اندام های مختلف پس از خشک شدن با جریان هوا به صورت جداگانه و با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند. به منظور شناسایی و جداسازی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس از دستگاه کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی استفاده شد. نتایج نشان داد که بازده اسانس گل، برگ، ساقه و کل اندام هوایی بر حسب وزن خشک گیاه به ترتیب ۰۸۹۲/۰، ۰۴۸۷/۰، ۰۴۶۶/۰ و ۰۷۹۲/۰ می باشد. نتایج حاصل از تجزیه اسانس برگ حضور ۳۲ ترکیب را نشان داد که ۵ ترکیب عمده اسانس شامل کامفور (۸/۱۵%)، آلفا-اودسمول (۳/۱۰)، گوایول (۶/۹%)، کریزانتنون (۴/۸%) و ۸،۱-سینئول (۰/۸%) بودند که بیش از ۵۳% کل ترکیب های اسانس را تشکیل می دادند. تعداد ۲۱ ترکیب در اسانس ساقه شناسایی شد که چهار ترکیب عمده شامل اسپاتولنول (۶/۲۵%)، آلفا-اودسمول (۵/۱۴%)، کاریوفیلن اکسید (۸/۱۱%) و بتا-اودسمول (۹/۵%) بودند. از تعداد ۲۲ ترکیب شناسایی شده در اسانس گل پنج ترکیب عمده شامل آلفا-اودسمول (۵/۲۷%)، بتا-اودسمول (۳/۱۴%)، اسپاتولنول (۳/۱۳%)، ۱۰- اپی-گاما-اودسمول (۲/۷%) و ۸،۱-سینئول (۲/۴%) بودند. از میان ۲۹ ترکیب شناسایی شده در اسانس اندام هوایی ۵ ترکیب عمده اسانس شامل گاما-اودسمول (۹۲/۳۹%)، کارونن (۱/۹%)، کامفور (۵/۶%)، اسپاتولنول (۱/۵%) و ۸،۱-سینئول (۳/۴%) بودند. نتیجه آزمایش نشان داد که مقدار آلفا-اودسمول به عنوان جزء اصلی این اسانس از ۱۰ تا ۴۰% در اسانس اندامهای مختلف متغیر است که کمترین مقدار آن در اسانس برگ و بیشترین مقدار آن در اسانس سرشاخه گلدار وجود داشت. در حالی که بیشترین میزان بتا-اودسمول ابتدا در اسانس گل و بعد ساقه مشاهده شد. البته حضور مقدار زیاد کریزانتنون و کامفور در اسانس برگ نیز قابل ملاحظه بود. بنا بر نتایج این تحقیق نه تنها می توان با اسانس گیری از سرشاخه گلدار یا کل اندام هوایی این گونه آنتمیس در مرحله گلدهی کامل، عملکرد بیشتری از اسانس را بدست آورد، بلکه برای اهداف خاص و دستیابی به برخی اجزا به میزان بالاتر در اسانس، می توان از اندام دلخواه به صورت جداگانه اسانس گیری بعمل آورد.

کلیدواژه ها:

بابونه زرد (Anthemis tinctoria L.) ، اسانس ، ۸ ، ۱-سینئول ، کامفور ، اسپاتولنول

نویسندگان

فرزانه فخاری

دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیتوشیمی، دانشگاه پیام نور

فاطمه سفیدکن

استاد، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

شهلا مظفری

استادیار، گروه فیتوشیمی، دانشگاه پیام نور، تهران

محمدعلی علیزاده

استادیار، گروه تحقیقات بانک ژن منابع طبیعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امیدبیگی، ر.، ۱۳۷۴. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی (جلد ...
  • جایمند، ک.، رضایی، م.ب.، عسگری، ف. و مشکی زاده، س.، ...
  • جایمند، ک. و رضایی، م.ب.، ۱۳۸۱. بررسی ترکیب های اسانس ...
  • مظفریان، و.، ۱۳۷۵. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، ...
  • Bernath, Y., ۱۹۸۶. Production on ecology of secondary plants products: ...
  • Bulatovic, V.M., Menkovic, N.R., Vajs, V.E., Milosavljevic, S.M. and Djokovic, ...
  • Bulatovic, V.M., Menkovic, N.R., Vajs, V.E., Milosavljevic, S.M. and Djokovic, ...
  • Das, M., Mallavarapu, G.R., Gupta, S.K. and Kumar, S., ۲۰۰۰. ...
  • Grgesina, D., Mandic, M.L., Karuza, L. and Klapec, T., ۱۹۹۵. ...
  • Hoffman, D., ۱۹۹۳. The new holistic herbal. Massachusetts, Element hooks, ...
  • Kizil, S., Kayabasi, N. and Arsalan, N., ۲۰۰۵. Determination of ...
  • Koppel, T., Arak, E. and Türi, E., ۱۹۹۳. Taimse päritoluga ...
  • Newall, C.A., Anderson, L.A. and Phillipson, J.D., ۱۹۹۶. Herbal Medicines: ...
  • Omidbaigi, R., ۲۰۰۰. Production and processing of medicinal plant. Astan ...
  • Papaioannou, P., Lazaria, D. and Karioti, A., ۲۰۰۷. Phenolic compounds ...
  • Rezaee, M.B., Jaimand, K. and Assareh, M.H., ۲۰۰۶. Chemical constituents ...
  • Salamon, I., ۱۹۹۲. Chamomile: A Medicinal Plant. Herb, Spice, and ...
  • Vaverková, S., Hollá, M., Mikulásová, M., Habán, M., Otepka, P. ...
  • نمایش کامل مراجع