پهنه بندی خطر زمین لغزش با مدل رگرسیون چند متغیره در محیط GIS (مطالعه موردی: حوزه آق مشهد، استان مازندران)

شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش­های موجود در یک حوزه و پهنه­بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساس جهت دستیابی به راه­هکارهای کنترل این پدیده و انتخاب مناسب­ترین و کاربردی­ترین گزینه موثر می­باشد. در این مطالعه مدل پیش­بینی مکانی خطر زمین لغزش در حوزه آق مشهد چوب و کاغذ مازندران، بر پایه زمین لغزش­های رخ داده در گذشته ارائه شد. این مدل براساس رگرسیون چند متغیره در محیط GIS، نقشه پهنه­بندی خطر زمین لغزش را نشان می­دهد. پس از بررسی­های میدانی و مرور مطالعات در مناطق مشابه، نقشه ۸ عامل ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت جغرافیایی، زمین­شناسی، خاک­شناسی، فاصله از آبراهه، فاصله از جاده و نقشه کاربری اراضی در محیط GIS تهیه گردید و نقشه زمین لغزش­های موجود نیز از طریق عمیات میدانی با استفاده از دستگاه موقعیت یاب جهانی (GPS)، ثبت و در محیط GIS تهیه گردید. ۸ لایه آماده شده در محیط GIS با لایه اطلاعاتی پراکنش زمین لغزش تطابق داده و نقشه پهنه­بندی خطر زمین لغزش با مدل رگرسیون چند متغیره با به کارگیری تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی و تلفیق لایه­ها در محیط نرم­افزارArc GIS ۹.۳ تهیه شد. مدل ارائه شده برای منطقه  با نرم­افزار  SPSSنشان داد که فاصله از آبراهه بیشترین تاثیر را روی زمین لغزش­های رخ داده داشته است. مزیت این مدل این است که امکان ارزیابی سریع مکان­های وقوع زمین لغزش در یک منطقه وسیع امکان­پذیر است. نتایج تحقیق نشان داد که بین اعداد و کلاسه های خطر این مدل با مساحت زمین لغزش­های  موجود همبستگی و ارتباط معنی­داری در سطح یک درصد (P< ۰.۰۱) برقرار است.

کلیدواژه ها:

Landslide ، Zonation ، Multivariate Regression ، Aghmashhad Watershed ، زمین لغزش ، پهنه بندی خطر ، رگرسیون چند متغیره ، حوزه آق مشهد