تاثیر برخی ویژگی های ساختاری توده بر زادآوری طبیعی گونه کرب (Acer campestre L.) در جنگل های ارسباران

زادآوری طبیعی یکی از جنبه های کلیدی برای ضمانت پایداری جنگل ها و ابزاری برای تصمیم گیری درباره برنامه های احیا در مناطق جنگلی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت زادآوری طبیعی گونه کرب (Acer campestre L.) به عنوان یکی از گونه های مهم درختی جنگل های ارسباران و ارتباط آن با تغییرات ارتفاع از سطح دریا و ویژگی های ساختاری توده به منظور شناخت میزان اثرات آنها بر فراوانی زادآوری این گونه انجام شده است. به این منظور دو رویشگاه در دو دامنه ارتفاعی (کمتر از ۱۵۰۰ متر و بیشتر از ۱۵۰۰ متر) در حوزه کلیبرچای از جنگل های ارسباران شناسایی شد. در هر رویشگاه سه قطعه نمونه به مساحت یک هکتار برای اندازه گیری ویژگی های ساختاری (شامل تراکم، سطح مقطع و سطح تاج پوشش) آماربرداری صد درصد شد. زادآوری ها در سه کلاسه نهال (ارتفاع بیشتر از ۳۰/۱ متر)، نونهال بزرگ (ارتفاع ۳۰/۱ - ۳/۰ متر) و نونهال کوچک (ارتفاع کمتر از ۳/۰ متر) در هر هکتار در ۱۰ ریزپلات دایره ای به مساحت ۱۰۰ مترمربع در شبکه ای تصادفی -سیستماتیک شمارش و ثبت شد. نتایج نشان داد که تراکم زادآوری گونه کرب تنها در کلاسه نهال در ارتفاع اول به طور معنی داری (۰۵/۰p≤) بیشتر است. بررسی ویژگی های ساختاری توده در ارتفاع های مختلف نشان داد که تنها اختلاف میانگین سطح مقطع درختان در ارتفاع های مختلف معنی دار بود. نتایج بررسی اثر ویژگی های ساختاری بر تراکم زادآوری نشان داد که سطح مقطع توده بر تراکم زادآوری نهال اثر معنی دار داشت (۰۵/۰p≤) و سطح تاج پوشش با تراکم زادآوری کلاسه نونهال بزرگ دارای اختلاف معنی دار بود (۰۵/۰p≤). یافته های این پژوهش به شناخت بهتر سرشت بومشناختی گونه کرب در مراحل اولیه زندگی، منجر شده و کمک خواهد کرد که تصمیم گیری در زمینه محدودیت های محیطی برای استقرار و ادامه رویش موفق زادآوری و همچنین اقدامات مدیریتی جهت حفاظت و عملیات پرورشی با اطمینان خاطر بیشتری اجرا شود. 

کلیدواژه ها:

Acer campestre L. ، Arasbaran Forest ، Regeneration ، Stand structure ، زادآوری ، جنگل ارسباران ، ساختار توده ، کرب