کاوش دورنمای نظری مفهوم «اوربانیزاسیون» در ایران مبتنی بر روش CLA

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 243

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BAGH-18-100_008

تاریخ نمایه سازی: 11 مهر 1400

چکیده مقاله:

بیان مساله: «اوربانیزاسیون» به مثابه یکی از پیشران های اصلی دگرگونی های اجتماعی/فضایی در دهه های اخیر همواره مورد توجه بوده، اما قرائت های گوناگون از سیر تغییرات محتوایی این مفهوم در انطباق با ویژگی های زمینه ای و زمانه ای آن، به طور جدی مورد تحلیل و بحث قرار نگرفته است. طوری که معادل سازی هایی از قبیل شهرنشینی، شهری شدن، شهری سازی، ایجاد مدنیت و حتی شهرگرایی برای پوشش مفهوم های پیچیده آن به کار رفته است. بدیهی است که معادل سازی در هر نوشتاری یک مساله قراردادی و صوری باشد، با این حال شایسته است مباحث شکلی واژگان از مباحث مفهومی آن جدا گردد. اهداف پژوهش: این پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل لایه ای علی (CLA) در چهار لایه "سطح مشهود و پذیرفته شده"، " سطح علل کلان وابسته به سیستم"، "سطح گفتمان/ جهان بینی" و "سطح استعاره/ اسطوره" سعی دارد تا ضمن شناسایی خوانش های ممکن بر مبنای گفتمان ها و استعاره های موجود به ارائه چشم اندازهای نظری گوناگون ناشی از مفهوم «اوربانیزاسیون» در ایران بپردازد. روش پژوهش: تحلیل لایه ای علی بر اساس مصاحبه عمیق/ نیمه ساختار یافته و در راستای شناسایی مضامین اصلی لایه های تحلیل در سطح نخبگان و متخصص های حوزه مطالعات شهری ایران به کار گرفته شده است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش گویای آن است که مفهوم «اوربانیزاسیون» در ایران دارای چهار سطح تحلیلی است. سطح نخست، به عنوان نرخ شهرنشینی ناشی از یک واقعیت عینی و تجربی؛ در سطح دوم همتراز با مفهوم فرایندی شهری شدن؛ در سطح سوم مبتنی بر مفهوم «اوربانیزاسیون» به مثابه یک کنش جمعی با محوریت گشایش افق در امر سیاسی فضا؛ و در سطح چهارم به عنوان امر ذهنی متفاوت، با استعاره رهایی بخش بودن؛ همخوان شده است.

نویسندگان

محمدحسین شریف زادگان

استاد دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

امیر فتحی فرزانه

پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیم زاده، عیسی و نگهبان، محمد. (۱۳۸۳). تحلیلی بر شهرنشینی ...
  • ادیبی، حسین. (۱۳۵۳). مقدمه ای بر جامعه شناسی شهری. تهران: ...
  • اشرف، احمد. (۱۳۵۳). ویژگی های تاریخی شهرنشینی در ایران. نامه ...
  • اعتصام، ایرج. (۱۳۵۴). محیط های شهر و روستا. محیط شناسی، ...
  • ایران محبوب، جلیل و میرفردی، اصغر. (۱۳۸۴). بررسی تاثیر متقابل ...
  • پورافکاری، نصرالله؛ کلانتری، صمد و نقدی، اسدالله. (۱۳۸۱). توسعه شهرنشینی ...
  • حبیبی، سید محسن. (۱۳۹۴). دگردیسی و پایایی شهر و مفهوم ...
  • درویش زاده، روشنک؛ پوراحمد، احمد؛ منصوریان، حسین و سیف الدینی، ...
  • رهنمایی، محمدتقی. (۱۳۸۸). دولت و شهرنشینی در ایران (مبانی و ...
  • ریسمانچیان، علی. (۱۳۷۲). توزیع و ترکیب جمعیت در شهرهای جدید. ...
  • زنجانی، حبیب الله. (۱۳۷۰). جمعیت و شهرنشینی در ایران. جلد ...
  • سازمان برنامه و بودجه. (۱۳۶۳). مهاجرت و شهرنشینی. تهران: دفتر ...
  • سالدانیا، جانی. (۱۳۹۵). راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی (ترجمه عبدالله ...
  • شکویی، حسین. (۱۳۵۲). جغرافیای شهری. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز ...
  • صاحب الزمانی، ناصرالدین. (۱۳۴۷). روح بشر. تهران: انتشارات عطایی ...
  • صرافی، مظفر. (۱۳۷۹). شهری شدن جهان و جهانی شدن شهرها: ...
  • صرافی، مظفر. (۱۳۸۱). مهاجرت داخلی و مسئله مدیریت شهری با ...
  • علیزاده آهی، زرین تاج. (۱۳۷۲). تحرکات جمعیتی و الگوی سلسله ...
  • عنایت الله، سهیل و میلویه یچ، ایوانا. (۱۳۹۵). آینده پژوهی ...
  • کینز، بنیامین. (۱۳۵۱). توسعه اقتصادی (ترجمه سیروس ابراهیم زاده). تهران: ...
  • مجتهدی، احمد. (۱۳۴۹). شهرها و مسائل مربوط به آن ها. ...
  • محمدزاده تیتکانلو، حمیده. (۱۳۸۰). شهرهای متوسط و شهری شدن جهان ...
  • مرادنژاد، رحیم. (۱۳۹۵). تحلیلی بر برنامه ریزی فضایی و الگوی ...
  • میرآبادی، مصطفی؛ بشارتی فر، صادق و کریمی، احمد. (۱۳۹۷). تحلیلی ...
  • نائی روئن، چن و گالنسون، والتر. (۱۳۵۴). اقتصاد چین (ترجمه ...
  • هاروی، دیوید. (۱۳۸۷). شهری شدن سرمایه (ترجمه عارف اقوامی مقدم). ...
  • وینر، مایرون. (۱۳۵۱). نوسازی جامعه (ترجمه رحمت ا... مقدم مراغه ...
  • یارمحمدیان، ناصر. (۱۳۹۹). شهرنشینی. دانشنامه اقتصاد، ۳(۱)، ۱-۲ ...
  • Angelo, H. & Wachsmuth, D. (۲۰۱۴). Urbanizing Urban Political Ecology: ...
  • Brenner, N. (۲۰۱۳). Theses on Urbanization. Public Culture, ۲۵(۱), ۸۵–۱۱۴ ...
  • Brenner, N. & Schmid, C. (۲۰۱۵). Towards a new epistemology ...
  • Brenner, N. (۲۰۱۹). New Urban Spaces: Urban Theory and the ...
  • Cairns, S. (۲۰۱۹). Debilitating City- Centricity: Urbanization and Urban- Rural ...
  • Castriota, R. & Tonucci, J. (۲۰۱۸). Extended urbanization in and ...
  • Charmaz, K. (۲۰۰۶). Constructing Grounded theory: A Practical Guide through ...
  • Davis, K. (۱۹۵۵). The Origins and Growth of Urbanization in ...
  • Gunder, M. & Hillier J. (۲۰۰۹). Planning in Ten Words ...
  • Inayatullah, S. (۲۰۰۴). The causal layered analysis (CLA) reader, Theory ...
  • Lefebvre, H. (۱۹۹۰). The Production of Space (D. Nicholson, Trans.). ...
  • Lefebvre, H. (۲۰۰۳). The Urban Revolution (D. Nicholson- Smith, Trans.). ...
  • Rodrıguez-Pose, A. (۲۰۰۸). The rise of the city-region concept and ...
  • Roy, A. (۲۰۰۹). The ۲۱st-Century Metropolis: New Geographies of Theory. ...
  • Schmid, C., Karaman, O., Hanakata, N. C., Kallenberger, P., Kockelkorn, ...
  • Scott, A. J. (۲۰۰۸). Inside the City: On Urbanisation, Public ...
  • United Nations. (۲۰۰۷). World Urbanization Prospects. Retrieved from https://ourworldindata.org/urbanization ...
  • نمایش کامل مراجع