پیش بینی انگیزش تحصیلی بر اساس استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت

زمینه و هدف: فرایندهای انگیزشی زیربنای رفتارهای یادگیری دانش­ آموزان هستند که می­ تواند تحت تاثیر عوامل روان­ شناختی گوناگون قرار گیرد. از جمله­ این متغیرها، استحکام روانی نام دارد که سطوح متفاوت آن می­ تواند بر عملکرد تحصیلی دانش­ آموزان تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر، ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت عاملی موثر و مرتبط با موفقیت­ تحصیلی است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت (ثبات) در پیش ­بینی موفقیت تحصیلی دانش­ آموزان انجام شد. روش­: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش­ آموزان مدارس متوسطه اول ناحیه یک شهر رشت در نیم سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ بود. نمونه پژوهش نیز شامل۳۰۰ دانش­ آموز از جامعه مذکور (۱۵۰ دانش­ آموز دختر و ۱۵۰ دانش ­آموز پسر) بود که با استفاده از روش نمونه ­گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ ها از مقیاس انگیزش تحصیلی (هارتر، ۱۹۸۱)، پرسشنامه استحکام روانی (شرد، گلبی و ون ورچ، ۲۰۰۹)، و مقیاس کوتاه ثبات (داکورث و کیون، ۲۰۰۹) بود. تحلیل داده­ ها با نرم­افزار SPSS نسخه ۲۴ و با استفاده با روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه همزمان انجام شد. یافته­ ها: نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد اثر اطمینان (۰/۱۷)، پایداری (۰/۲۳)، مهارگری (۰/۲۱)، و ثبات (۰/۱۸) بر انگیزش تحصیلی دانش ­آموزان مثبت و معنادار است. همچنین استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت (ثبات) به صورت معناداری انگیزش تحصیلی دانش ­آموزان را پیش ­بینی می­ کنند (۰/۰۱> p). همچنین نتایج نشان داد که استحکام روانی و ظرفیت نگهداری تلاش و علاقه برای اهداف بلندمدت (ثبات)، ۱۷ درصد از انگیزش تحصیلی دانش ­آموزان را پیش بینی می­ کنند. نتیجه­ گیری: با توجه به یافته­ های پژوهش، مشخص شد دانش­ آموزانی که دارای اهداف بلندمدتی بوده و برنامه­ مشخصی برای آینده­ تحصیلی خود دارند، از انگیزه تحصیلی بالاتری برخوردارند. همچنین دانش ­آموزانی که نمرات بالایی را در استحکام روانی کسب می­ کنند، پایداری و ثبات بیشتری را در تحصیل نشان می­ دهند و با انگیزه بادوام­تری ادامه تحصیل خواهند داد. بدین ترتیب ضروری است که معلمان و خانواده­ ها با تمرکز بیشتر به این موضوعات در جهت تقویت استحکام روانی و ثبات دانش ­آموزان، تلاش کنند.

کلیدواژه ها:

Educational motivation ، mental toughness ، grit ، student ، انگیزش تحصیلی ، استحکام روانی ، تلاش و علاقه ، اهداف بلندمدت ، دانش آموزان