پهنه بندی کشت چهار گونه دارویی در سطح دشت های حوضه آبریز دریاچه نمک براساس شاخص های اقلیمی و هیدرولوژیکی

شناسه دیجیتال (DOR):۹۸.۱۰۰۰/۱۷۳۵-۰۹۰۵.۱۴۰۰.۳۷.۱۶۲.۱۰۵.۱.۱۶۶۲.۱۶۱۰ از آنجا که سرزمین ایران همواره با نوسان و کاهش نزولات آسمانی روبرو بوده و از سوی دیگر برداشت های بی رویه از منابع آب به کاهش شدید منابع آب زیرزمینی منجر شده است، کشت گیاهان دارویی می تواند به خروج از وضعیت بحران کم آبی کمک نماید. این پژوهش با هدف تعیین تناسب اکولوژیک کشت چهار گونه دارویی شامل گل محمدی (.Rosa damascena Mill)، زعفران (Crocus sativus L.)، آویشن (Thymus vulgaris L.) و اسطوخودوس (Lavandula angustifolia L.) در ۳۶ دشت واقع در حوضه آبریز دریاچه نمک انجام شد. روش شناسی پژوهش شامل جمع آوری، بازسازی و کنترل کیفی اطلاعات و شبیه سازی اقلیمی، محاسبه شاخص های اگروکلیماتولوژی و برآورد سهم کشاورزی از منابع آبی به تفکیک هر دشت و همچنین برآورد نیاز آبی گیاه، تعیین بیلان رطوبتی، تهیه لایه های مطلوبیت و عدم مطلوبیت کشت و در نهایت روی هم گذاری لایه ها و تولید اراضی زراعی مناسب برای کشت این گیاهان بود. شبیه سازی اقلیمی با روش بازنمونه گیری هدفمند برای تولید سناریوهای مختلف طی دوره ۲۰۱۱- ۲۰۳۵ انجام شد. همه مدل ها تحت سناریوهای مختلف، کاهش بارندگی و افزایش دمای بیشینه و کمینه را پیش بینی کردند. مدل EC-EARTH تحت سناریوی RCP۲.۶ بیشترین درصد کاهش بارندگی (حدود ۲۳%) و بیشترین افزایش دما را پیش بینی کرد. اراضی کشاورزی دشت شریف آباد، بخش های شمالی اراضی کشاورزی دشت قم - کهک، اراضی شرقی دشت ساوه، اراضی شمالی دشت کاشان و اراضی جنوبی دشت ورامین به دلیل شوری و تنش گرمایی برای کشت هر چهار گونه نامطلوب بودند. کشت زعفران و گل محمدی در بیشتر دشت های حوضه آبریز دریاچه نمک وضعیت مطلوب یا بسیار مطلوب داشت.

کلیدواژه ها:

بارندگی ، تغییر اقلیم ، تناسب اکولوژیک ، دما ، گیاهان دارویی