مقایسه بین رنگیزه های فتوسنتزی، تنظیم کننده های اسمزی و آنزیم های آنتی اکسیدانی ارقام نیمروز و نومار جو بومی منطقه سیستان تحت تنش خشکی

     خشکی یکی از مهمترین تنش­ هایی است که از رشد گیاهان ممانعت نموده و با ایجاد اختلال در تعادل بین تولید گونه­ های فعال اکسیژن و فعالیت­ های دفاعی آنتی­ اکسیدان گیاه، سب ایجاد تنش اکسیداتیو و واکنش ­های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک متفاوتی در گیاهان می­ گردد. بنابراین، ارزیابی تحمل به خشکی گیاهان به ­منظور کشت در مناطق خشک از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه دو رقم جو بومی منطقه سیستان براساس اندازه­ گیری برخی خصوصیات فیزیولوژیکی، میزان فعالیت برخی آنزیم­های آنتی ­اکسیدانی، رنگیزه ­های فتوسنتزی، میزان پروتئین، محتوی نسبی آب برگ (RWC) و همچنین برخی تنظیم ­کننده ­های اسمزی تحت تنش خشکی بود. این آزمایش به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقاتی مرکز زیست ­فناوری کشاورزی دانشگاه زابل و به صورت گلدانی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی (۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد ظرفیت زراعی) و دو رقم جو بومی منطقه سیستان (نیمروز و نومار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر رقم، تنش خشکی و برهم کنش رقم و تنش خشکی در سطح احتمال یک درصد برصفات مورد بررسی معنی­دار شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد با افزایش سطوح تنش خشکی نسبت به سطح نرمال، میزان رنگیزه­های فتوسنتزی، محتوی نسبی آب برگ و پروتئین کاهش یافت ولی غلظت پرولین و کربوهیدرات، میزان کاروتنوئید و فعالیت آنزیم ­های آنتی اکسیدانی آسکوربات پراکسیداز، پلی­فنول اکسیداز و کاتالاز افزایش یافت. بر اساس نتایج برهم کنش رقم و تنش خشکی، مشخص شد که رقم نیمروز عکس­العمل بهتری از نظر میزان پروتئین، محتوی نسبی آب برگ، کاروتنوئید، تنظیم­ کننده های اسمزی و آنزیم­ های آنتی ­اکسیدانی کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز نسبت به رقم نومار در طول تنش خشکی نشان داد. در حالی­که رقم نومار دارای بالاترین میانگین از نظر میزان کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، پروتئین و آنزیم پلی­فنل اکسیداز نسبت به رقم نیمروز در طول تنش خشکی بود.

کلیدواژه ها:

Barley cultivars ، Biochemical and Physiological responses ، Protein content ، Relative leaf water content ، ارقام جو ، محتوی نسبی آب برگ ، میزان پروتئین ، واکنش های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک