مقایسه حقوقی و ارزیابی نحوه تشکیل موقوفات عام و موسسات خیریه

در مقاله حاضر راقمان این سطور با بررسی و تحلیل مقررات و فتاوای فقهی حاکم بر مقوله تشکیل موسسه خیریه و موقوفات عام، ضمن تبیین نحوه تشکیل هریک کوشیدند تا سهولت تشکیل موسسه خیریه با موقوفه عام را ارزیابی و مقایسه نمایند. در همین راستا اثبات گردید تشکیل عقد وقف عام تنها منوط به اجتماع ایجاب و قبول و قبض موقوف توسط متولی است در حالی که تشکیل موسسات خیریه تابع مکانیسمهای چندگانه اداری و تشریفاتی است و از این حیث تشکیل یک موسسه خیریه از موقوفهای عام، به مراتب دشوارتر است. با وجود این تنها اعیان معینی را میتوان وقف کرد که بقای آنها با اتلاف واقعی یا حکمی موقوف ملازمه نداشته باشد. از این رو تشکیل وقف پول و غیراعیان با چالشهای نظری فراوانی همراه است، در حالی که اختصاص پول یا غیراعیان به عنوان دارایی یک موسسه خیریه قاعدتا با مانع مواجه نیست و این امر حاکی از مزیت موسسه موصوف نسبت به وقف عام است.