نقش موقوفات در ایجاد و ماندگاری اماکن عامالمنفعه فرهنگی در بازار تهران(مطالعه موردی: مسجد مدرسه معمار باشی و مسجد حاج صفرعلی)

وقف یکی از مهمترین میراث های معنوی ایرانیان است که در طول دوره های تاریخی با توجه به ضرورتها و نیازهای اجتماعی پدید آمده است. در تهران دوره قاجاریه نیز موقوفات زیادی توسط واقفین در بازار بزرگ تهران به وجود آمد. در آن زمان، تاسیس مساجد و مدارس در بازار تهران، به عنوان اماکن عام المنفعه فرهنگی، توجه واقفین را به خود جلب کرد. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی بر آن است که نقش موقوفات در تاسیس و حفظ اماکن مذکور را مورد واکاوی قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که انگیزه هایی چون احیای دین مقدس اسلام و استمرار احکام دینی، توسعه نهادهای آموزشی و علمی در ایران اسلامی، دستیابی رایگان عموم مردم به اماکن عام المنفعهای چون مسجد، مدرسه و کتابخانه های آنها جهت علم آموزی، مکانی برای عبادت و اجتماع مومنین، تقویت و ترویج شعائر دینی، ضرورت برای ترویج علم و دین و در مواردی هم جهت جلوگیری از اختلافات محلی( مسجد حاج صفر علی) سبب تاسیس مسجد و مدرسه های وقفی شدهاند . نتیجه پژوهش بیانگر این است که مهترین راه رسیدن به اهداف ذکر شده اختصاص رقباتی برای ماندگاری و استمرار فعالیت این اماکن عام المنفعه فرهنگی بوده است.

کلیدواژه ها:

وقف ، بازار تهران ، مسجد- مدرسه معمارباشی ، مسجد حاج صفرعلی