تاثیر شکنندگی دولت سوریه در تغییر تعاملات امنیتی خاورمیانه

تحولات اخیر ژئوپلتیک خاورمیانه تحت عنوان بیداری اسلامی موجب تشدید شکنندگی دولت سوریه گردید و نهایتا آن کشور را به یک دولت فروپاشیده تبدیل نمود. بحران داخلی سوریه صرفا بر امنیت ملی این کشور تاثیرگذار نبوده، بلکه مناسبات امنیتی حوزه وسیعی از زیرسیستم خاورمیانه را تحت تاثیر خود قرارداد. با توجه به این مسئله، سوال اصلی پژوهش حاضر بر این مبنا قرارگرفته است که شکنندگی دولت سوریه چه تاثیری بر تعاملات امنیتی ژئوپلتیک خاورمیانه داشته است؟ روش پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی است و از رهیافت نظری «مجموعه امنیتی منطقه ای» جهت تبیین موضوع پژوهش استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شکنندگی سوریه معادله امنیتی منطقه را به طور قابل ملاحظه ای تغییر داده است. در همین راستا، تحولات سوریه موجب شد تا ترکیه ضمن مداخله نظامی در خاک آن کشور، همکاری های نظامی-امنیتی خود را با کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان و قطر افزایش دهد. همچنین، بحران داخلی سوریه موجب گردید تا یک جنگ نیابتی شدیدی بین عربستان و ایران در این کشور شکل بگیرد. علاوه بر این، همسویی منافع استراتژیک ترکیه، عربستان و اسراییل در سوریه، سبب شکل گیری ائتلافی ترکی-عربی-عبری در منطقه گردید. همین موضوع اولویت تهدید زا بودن رژیم صهیونیستی را در منطقه کاهش داده و نهایتا منجر به افزایش نسبی امنیت آن رژیم گردید. تحولات سوریه بر بازیگران غیردولتی نظیر جنبش حماس و حزب الله لبنان و کنش های امنیت محور آن ها نیز تاثیرگذار بوده است.  

کلیدواژه ها:

Fragile state ، Syria ، the Middle East ، Security ، Copenhagen School. ، دولت شکننده ، سوریه ، خاورمیانه ، امنیت ، مکتب کپنهاگ.