ارائه راهکارهای عملی انتقال مدیریت آبیاری به بهره برداری و تعاونی های آب بران در شبکه آبیاری و زهکی قلعه چای

منابع آب و مدیریت آنها در دهه های اخیر به مثابه یک دغدغه مهم مطرح بوده است. واگذاری مدیریت آب در مفهوم کلان و ا نتقال مدیریت شبکه های آبیاری به کشاورزان در دهه های اخیر وارد ادبیات مدیریت منابع آب کشور گردیده است. این تحقیق با هدف ارائه راهکارهای عملی انتقال مدیریت آبیاری به بهره برداران و تعاونی های آب بران در شبکه آبیاری و زهکشی قلعه چای در شهرستان عجب شیر استان آذربایجان شرقی انجام شد. از نظر شیوه دریافت اطلاعات این تحقیق میدانی، از نظر پارادایم کمی، از نظر میزان کنترل متغیرها توصیفی، به دلیل بررسی روابط بین متغیرها یک تحقیقعلی- مقایسه ای و از نظر هدف، از نوع کاربردی است. که بین سال های ۹۴-۱۳۹۳ انجام شد. جامعه آماری ۵۱۲۹ آب بر بودند. باروش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چند مرحله ای با انتساب متناسب ۲۰۴ نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. اطلاعات جمع آوری شده بوسیله پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS۲۲ و تکنیک تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد سه راهکار مورد اتفاق کشاورزان جهت ورود آنها به فرایند انتقال مدیریت شامل: تشکیل "روه های هم آب"، "گروه های هم جوار" و "گروه هیا هم کشت" می باشد. همچنین متغیرهایی چون؛ نظر خواهی از کشاورزان درباره مسائل نهرآبیاری، استفاده کارشناسان اداره آب از تجارب کشاورزان در رفع عیب نهرها، نصب کنتور اندازه گیری آب، افزایش میزان مداخله کشاورزان در تعیین آب بهاء، دریافت آب بها، بر مبنای حجم آب دریافتی تاثیرات مثبت بر انتقال مدیریت آب دارند. اثر مستقیم مجموعه متغیرها بر انتقال مدیریت بر اساس میزان بتا به ترتیب شامل: وضعیت آب آبیاری (۰/۳۳۵)،وضعیت شبکه آبیاری (۰/۲۳)، وضعیت اجتماعی- فرهنگی (۰/۱۰۸(، ویژگی های فردی (۰/۰۹۵)،  وضعیت اراضی (۰/۰۳۱) و وضعیت اقتصادی (۰/۰۱۷-) می باشد. بالاترین اثر غیرمستقیم ناشی از مسیر وضعیت شبکه به وضعیت آب آبیاری و انتقال مدیریت با مقدار عددی (۰/۰۹۸۱) بود. براین اساس پیشنهاد می شود تادرباره مسائل نهرآبیاری از مردم نظر خواهی شود، اصلاح انهار انجام شود، کارشناسان اداره آبیاری در رابطه با رفع عیب نهرها ازتجربه مردم استفاده کنند، به تسهیل تامین آب کشاورزی کمک شود، افراد دارای قطعه زمین نزدیک به بند دریافت حقابه در فرآیند انتقال مدیریت در اولویت قرار گیرند، تدبیری اتخاذ شود تا هزینه کشت کاهش یابد، با نصب کنتور رضایت از تحویل آب افزایش یابد.

کلیدواژه ها:

آب بران ، آذربایجان شرقی ، انتقال مدیریت آبیاری ، تحلیل مسیر ، تعاونی آب بران ، سازمان آب منطقه ای ، شبکه آبیاری و زهکشی ، شهرستان عجب شیر