بررسی شیوع و پیش بینی مصرف مواد بر اساس عوامل محافظت کننده و خطرساز خانوادگی در نوجوانان

زمینه و هدف: اعتیاد به عنوان یکی از بحران های چهارگانه قرن بیست و یکم و مهمترین عامل ایجادکننده رفتارهای پرخطرمطرح است. دوره نوجوانی به عنوان یکی از دوره های حساس زندگی از نظر گرایش به مصرف مواد مخدر است. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوع و پیش بینی مصرف مواد براساس عوامل محافظت کننده و خطرساز خانوادگی در نوجوانان انجام شد.روش: روش پژوهش مطالعه حاضر توصیفی- مقطعی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهر سمنان در دامنه سنی ۱۴ تا ۱۸ سال، که در سال تحصیلی ۱۳۹۷-۱۳۹۸ مشغول به تحصیل بودند، میباشد. برای برآورد حجم نمونه مناسب از فرمولN> ۵۰+ ۸M تاباچینگ و فیدل (۲۰۰۷) استفاده شد و تعداد ۲۴۰ نفر از نوجوانان سمنان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های بررسی اعتیاد در نوجوانان و جوانان (انتشارات سازمان بهداشت جهانی، (۱۳۸۰، عوامل خطرساز و محافظت کننده مصرف مواد (محمدخانی، (۱۳۸۴ و مقیاس تمایل به اعتیاد (فتحی، داویجانی، موسوی و مرسلی، (۱۳۸۵ جمع آوری و با استفاده از روشهای مجذور کای و همبستگی و تحلیل رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که مصرف مواد در نوجوانان شیوع متوسط به بالایی دارد و عوامل خطرساز و محافظت کننده خانوادگی و مولفه های آنها می توانند پیش بینی کننده های قویی برای مصرف مواد در نوجوانان باشند. از مولفه های عوامل خطر ساز به ترتیب نگرش والدین به مواد، عدم نظارت والدین و تعارضات خانوادگی و مولفه های عوامل محافظت کننده به ترتیب نظارت والدین، نگرش والدین به مواد و تعارضات خانوادگی پیش بینی های قویتری نسبت به مصرف مواد در نوجوانان بودند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده میتوان نتیجه گرفت که پیشگیری از مصرف مواد را باید از بستر خانواده شروع کرد و با آموزش عوامل خطرساز و محافظت کننده خانوادگی و مولفه های آنها به خانواده ها در پیشگیری از مصرف مواد نوجوانان و کاهش میزان شیوع به آنها یاری رساند.

کلیدواژه ها:

عوامل خطرساز خانوادگی ، عوامل محافظت کننده خانوادگی ، مصرف مواد ، نوجوانان