پیشگیری از رفتارهای مخاطره آمیز عامل حوادث رانندگی در رانندگان ۲۵-۱۸ ساله شهر یزد در سال ۱۳۸۷

از میان حوادث مختلف، تصادفات رانندگی به دلیل خصوصیات خاص خود از جمله فراوانی بالا، شدت زیاد و شنانس درگیر شدن مستقیم تمامی افراد جامعه در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امروزه ثابت شده است که رفتارهای مخاطره آمیز رانندگان جوان، عامل اصلی بسیاری از حوادث رانندگی می باشند. برای مثال هنریچ عامل حدود ۸۸ درصد از کل حوادث را رفتارهای مخاطره آمیز گزارش می کند، بیلینگ و ریتارد (۱۹۹۰) نیز رفتارهای مخاطره آمیز انسانی را عامل وقوع ۷۰ تا ۹۰ درصد حوادث معرفی می کنند. این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. تعداد افراد مرود مطالعه ۱۵۰ نفر از رانندگان ۲۵-۱۸ ساله شهر یزد بوده که نمونه گیری از آن ها به صورت تصادفی ساده انجام گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه دوقسمتی بوده است که قسمت اول آن مربوط به مشخصات دموگرافیک فرد و قسمت دوم مربوط به تعیین رفتارهای مخاطره آمیز انسانی بوده که توسط پرسشنامه استاندارد ۵۱ سوالی DBQ مورد بررسی قرار گرفته است. این پرسشنامه پس از ترجمه و تعیین تطابق فرهنگی از لحاظ روایی و پایایی مورد تائید متخصصان قرار گرفته و ضریب آلفا کرونباخ آن ۸۱% بدست آمده است. پس از تکمیل پرسشنامه ها، داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS V.۱۷.۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهند که ۵ رفتار مخاطره آمیز عامل حوادث رانندگی در بین رانندگان ۲۵-۱۸ ساله شهر یزد دارای بیشترین فراوانی می باشند: ۱) اشتباه در محاسبه سرعت اتومبیلی که از روبه رو می آید، در هنگام سبقت گرفتن با فراوانی ۹۱/۰ درصد. ۲) رانندگی با سرعت بیش از حد مجاز به صورت ندانسته با فراوانی ۷۳/۸ درصد. ۳) توجه نکردن عمدی به محدوده های مجاز سرعت در اواخر شب و اوایل صبح با فراوانی ۶۳/۲ درصد. ۴) چشم پوشی از علائم مربوط به حق تقدم با فراوانی ۶۰/۰ درصد. ۵) مسابقه دادن با دیگر وسایل نقلیه با فراوانی ۵۸/۸ درصد، که تمامی این رفتارها دارای بالاترین سطح ریسک برای خود راننده و دیگر افراد در معرض می باشند. شیوع بالای رفتارهای مخاطره آمیز عامل حوادث رانندگی در رانندگان جوان را می توان به علت نقص در مسائل آموزشی دانست، برای نمونه می توان به نهادینه نشدن فرهنگ ایمنی و لزوم توجه کامل به رانندگی، پذیرش ریسک بالای تخلفات عمدی در مقابل رسیدن سریع به مقصد، رانندگی مطابق با تصویر اجتماعی نادرست از راننده ماهر و استفاده از رانندگی به عنوان وسیله ای برای مطرح کردن خود اشاره کرد و از آن جا که این گونه رفتارها عوامل انگیزشی را دربر می گیرند، به نظر می رسد که طراحی راه حل هایی استراتژیک در جهت ایجاد تمایز بین عوامل انگیزشی و مسائل ادراکی و شناختی، به خصوص در میان رانندگان جوان می تواند موثر واقع شود.

کلیدواژه ها:

رفتارهای مخاطره آمیز ، حوادث رانندگی ، رانندگان جوان ، آموزش