عوامل اقتصادی- اجتماعی موثر بر مشارکت جوامع محلی در راستای توسعه پایدار مراتع کشور

دستیابی به توسعه پایدار مراتع کشور بدون در نظر گرفتن جوامع محلی و جلب مشارکت بهرهبرداران مراتع امکان پذیر نیست. همواره متغیرهایی در افزایش مشارکت بهره برداران تاثیرگذار میباشد که با شناسایی این عوامل اثرگذار و تقویت اثرات مثبت یا کاهش و حذف اثرات منفی آن ها، می توان در راستای توسعه پایدار مراتع همگام با مدیریت سازمانی اصولی و هدفمند گام برداشت. عوامل اقتصادی و اجتماعی بهره برداران تاثیر بسیار زیادی در جلب مشارکت آن ها یا عدم علاقه مندی و رضایت آن ها به مشارکت در اصلاح، احیاء و مدیریت مراتع دارد. این تحقیق با هدف شناسایی و تحلیل مهمترین عوامل اقتصادی و اجتماعی تاثیرگذار بر مشارکت جوامع محلی در مدیریت پایدار مراتع کشور انجام شده است. روش تحقیق به صورت کیفی و مبتنی بر گردآوری یافته ها و استناد به اطلاعات گزارش شده می باشد. بدین منظور پس از مرور مطالعات مختلف و گرداوری اطلاعات، هفت متغیر کلیدی سن بهره برداران، آگاهی و نگرش بهره- برداران در رابطه با مدیریت و اصلاح و احیای مرتع، درآمد و وضعیت مالی بهره برداران، سطح تحصیلات، سابقه و تجربه بهره برداری از مراتع، ارائه تسهیلات اعتباری دولتی به مرتعداران و تعداد دام آنها مورد بررسی قرار گرفت و نتایج تحقیقات مختلف در رابطه با نحوه اثرگذاری این متغیرها بر مشارکت بهرهبرداران در مدیریت و توسعه پایدار مراتع برجسته شده است. مطابق یافته ها، آگاهی و دانش بهره برداران، وضعیت و درآمد مالی و سطح تحصیلات بهره برداران تاثیر بسیار زیادی در مشارکت آن ها در مدیریت مراتع دارد. به همین منظور، افزایش سطح آگاهی و دانش بهره برداران از طریق روش های مختلفی مانند برگزاری کلاس های آموزشی و ترویجی، توجیه و آموزش افراد بانفوذ مانند ریش- سفیدان و نخبگان روستایی و همچنین تبلیغات و استفاده از وسایل و رسانه های ارتباط جمعی به منظور افزایش سطح آگاهی و اطلاع آن ها در رابطه با اهمیت مراتع ضروری به نظر می رسد. همچنین توجه به بهبود شرایط معیشتی و افزایش درآمد آن ها و فراهم آوری زمینه ارتقای سطح تحصیلات و سواد بهره برداران در افزایش مشارکت آن ها در مدیریت پایدار مراتع اثرگذار می باشد.

کلیدواژه ها:

مشارکت ، توسعه پایدار ، مراتع ، اقتصادی اجتماعی ، جوامع محلی