دیالوگ ، از مفاهمه تا دموکراسی گفت وگویی در اندیشه یورگن هابرماس

ساختار های ذهنی و اجتماعی ، چون بندی انسان مدرن را اسیر کرده و آزادی بشر را تبدیل به سرابی دور و محال کرده است. عقلانیت ابزاری بر مدرنیته حاکم گشته و ارتباطات انسان ها را بسیار مکانیکی، سرد، رسمی، قانونی، سلسله مراتبی و ساختاری کرده است. در چنین جوی، انسان رابطه اش را با دیگری بر اساس نیاز خود و انتظارات جامعه تنظیم کرد و عشق، اعتماد و امید در چنبره ی یک رابطه مکانیکی و عقلانی محض به فراموشی سپرده شد. ناتوانی در برقراری ارتباط بین انسانها، از مسائل و مشکلات شناختی انسان امروزی است. با وجود آنکه انسان ها با توانایی بر قوه در برقراری ارتباط با دیگران به دنیا می آیند، با این حال در بهره گیری از ارتباط برای دستیابی به شناخت و حل مسائل جهانی، ناتوان به نظر می رسند در دنیای مدرن، انسان ها از برقراری ارتباط و درک یکدیگر گریزان هستند و در تحلیل تبیین و تحمل اندیشه دیگری، کمتر از خود لیاقت نشان می دهند. دیالوگ مهم ترین راه دستیابی افراد به نگاه جامع به پدیده های هستی و برقراری ارتباط بین انسان هاست. از دیدگاه فلاسفه منتقد مدرن، دیالوگ، منجر به یک فهم صحیح و آگاهی جان بخش می شود و راهی است برای نظم بخشیدن به شناخت پاره پاره شده بشر و دوری از خرد کردن اندیشه آدمی نسبت به پدیده های هستی. دیالوگ با ظرفیت خود می تواند در حوزه عمومی (سپهر عمومی) شکل بگیرد و آن را بازتولید کند. سپهر عمومی امکانی در زندگی جمعی انسان هاست که با تحقق آن، افراد جامعه می توانند از طریق یکدیگر به سخن آیند و با مفاهمه به امر عمومی توجه کنند، و آن را مورد بحث و گفت و گو قرار دهند. در سپهر عمومی افراد در وضعیتی آزاد، دور از تحمیل ها و اجبارها،امر عمومی را مورد بحث و نظریات یکدیگر را مورد ارزیابی قرار می دهند، و بدین وسیله، امکان رسیدن به یک توافق جمعی واقعی را به حداکثر می رسانند. روش تحقیق این پژوهش به شکل اسنادی و با استفاده از مقالات، کتاب ها و صفحات گسترده وب بوده است. نتایج حاصله از این پژوهش نشان می دهد که هابرماس دموکراسی گفتگویی را از طریق مفاهمه در حوزه عمومی امکان پذیر می داند. وی دموکراسی گفتگویی را حاکمیت مردم بر اساس ارتباطات آزاد و مبتنی بر بحث و تبادل نظر و معاشرت و انجمن میداند و منظور از دموکراسی گفتگویی همان حاکمیت مردم بر اساس تبادل نظر مبتنی بر اصول اخلاقی و اجماع عقلانی است. مدل دموکراسی هابرماس مبتنی بر این اصول می باشد؛ وضعیت کلامی ایده آل و اخلاق گفتگو- تبادل نظر دموکراتیک -حاکمیت قانون اساسی.

کلیدواژه ها:

دیالوگ ، گفتوگو ، مفاهمه ، دموکراسی ، یورگن هابرماس