واکاوی حقیقت مفهوم مخالف و ملاک تحقق آن در مدرسه اصولی فریقین

تمسک به «مفاهیم» در استنباط بسیاری از احکام فقهی، از اهمیت آن در فرایند اجتهاد عامه و خاصه حکایت دارد. مفاهیم، از جمله مسایل مشترک میان فریقین در علم اصول فقه است، کلیات این بحث میان امامیه و اهل سنت مشترک است که به بررسی چیستی مفهوم، ضابطه مفهوم و اقسام مفهوم می پردازد. در علم اصول فریقین «مفهوم» به دو دسته «موافق» و «مخالف» تقسیم می شود. موضوع این پژوهش درباره حقیقت، خاستگاه و ملاک تحقق مفهوم مخالف میان فریقین است که با روش تحلیلی-توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به آن می پردازد. اینکه مفهوم مخالف در نظرگاه عامه و خاصه از قبیل مدلول مطابقی یا التزامی کلام است یا هیچ یک از این فرضیات نیست، بلکه از مدالیل تکلم است، و اینکه ملاک و ضابطه مفهوم داشتن جمله در اندیشه اصولیان فریقین چیست، موضوعی است که اثر حاضر در تبیین آن می کوشد.

کلیدواژه ها:

مفهوم ، منطوق ، حقیقت مفهوم ، مفهوم مخالف ، اعتبار سنجی ، ضابط مفهوم