بررسی اثرات شکل فیزیکی یونجه و فرآوری دانه جو بر عملکرد و قابلیت هضم مواد مغذی در بره های پرواری نژاد دالاق

سابقه و هدف: روند تغییرات در وضعیت کشاورزی و دامپروری در ایران طی نیم قرن اخیر به گونه ای بوده است که جمعیت دامی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و به تبع آن نیاز غذایی دام ها نیز افزایش یافته است. در ایران پرورش گوسفند بخش عمده ای از فعالیت های دامپروری را به خود اختصاص می دهد. چرای بی رویه باعث فرسایش بی وقفه مراتع شده است و افزایش تقاضا برای گوشت، تولید کنندگان را بر آن داشته که از سیستم چرای دام به سمت سیستم تولید متراکم یا به عبارتی سیستم پرواربندی در گوسفند روی بیاورند، تامین مواد خوراکی در یک دوره پرواربندی نزدیک به ۶۵ تا ۷۰ درصد هزینه های مربوط به پرورش و نگهداری دام را شامل می شود، لذا می توان با فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی ارزش تغذیه ای خوراک را افزایش و بازدهی تولید را بهبود بخشید. فرآوری خوراک از جمله روش هایی است که می تواند راندمان استفاده از خوراک را افزایش دهد. مواد و روش ها: به منظور بررسی تاثیر شکل فیزیکی عوفه یونجه و فرآوری دانه جو بر عملکرد وقابلیت هضم مواد مغذی در بره های پرواری نژاد دالاق از ۳۰ راس بره ی نر ۲/۱±۵/۳ ماهه با میانگین وزن۱/۱±۱۷ استفاده شد.این آزمایش در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور مورد تجزیه آماری قرار گرفتند که متغیرهای آزمایشی شامل: شکل فیزیکی علوفه و فرآوری دانه جو می باشد در دوره ۹۸ روزه ( ۱۴روز عادت پذیری و ۸۴ روز دوره اصلی) با ۶ تیمار و ۵ تکرار انجام شد که جیره های آزمایشی از نطر محتوی پروتئین و انرژی برابر بودند. خوراک مصرفی و باقیمانده خوراک به صورت روزانه وزن شد و وزن‎کشی دام‎ها هر دو هفته یکبار بصورت ناشتا، پس از ۱۶ ساعت گرسنگی با استفاده از باسکول دیجیتال صورت گرفت و تمامی آنالیزهای آماری این طرح در نرم افزار SAS نسخه ۱/۹انجام شد. یافته ها: بین تیمارهای مختلف از نظر افزایش وزن تفاوت معنی‫داری مشاهده شد.تیمارهایی که ازیونجه پلت در مقایسه با یونجه خرد شده استفاده کردند وزن آخر دوره بالاتری ۸۱/۴۲ در مقایسه با ۵۰/۴۱ داشتند و همچنین افزایش وزن روزانه بالاتری نیز در کل دوره ۴۹/۲۹۷ در مقایسه با ۹۴/۲۸۲ داشتند. ماده خشک مصرفی کل دوره نیز در تیمارهای دریافت کننده یونجه پلت ۴۹/۱۹۳۳ گرم و بالاتر از تیمارهای دریافت کننده یونجه خرد شده ۷۶/۱۸۸۳بود و همچنین استفاده از یونجه پلت باعث بهبود ضریب تبدیل غذایی در ماه سوم گردید. قابلیت هضم خوراک نیز در تیمارهای دریافت کننده یونجه پلت بالاتر بود و قابلیت هضم ماده خشک، الیاف خام نامحلول در شوینده خنثی و پروتئین خام از نظر آماری در تیمارهای مختلف تفاوت معنی داری داشتند. فرآوری دانه جو بر افزایش وزن انتهای داره تاثیر معنی دار داشت و وزن انتهای دوره به ترتیب در تیمارهای دریافت کننده جو پولکی به طور معنی داری بالاتر از جو آردی و دانه جو کامل گزارش شد همچنین افزایش وزن روزانه در کل دوره در تیمارهای دریافت کننده جو پولکی و آردی و دانه جو کامل به ترتیب ۰۵/۲۹۴، ۴۰/۲۸۹ و۲۰/۲۸۷ بود. تیمارهای دریافت کننده جو پولکی، جو آردی و دانه جو کامل به ترتیب از راست به چپ دارای قابلیت هضم بالاتر پروتئین خام۹۶/۶۳، ۹۸/۶۲و ۹۵/۶۱ بودند نتیجه گیری: فرآوری علوفه یونجه و غله جو یعنی در کل فرآوری خوراک بره های پرواری باعث بالارفتن مصرف خوراک وافزایش وزن روزانه و در مجموع وزن نهایی بالاتری در بره های پرواری می گردد و همچنین فرآوری خوراک دام باعث بهبود راندمان خوراک و افزایش قابلیت هضم می شود.

کلیدواژه ها:

: شکل فیزیکی ، فرآوری ، قابلیت هضم ، عملکرد ، بره دالاق