بررسی کارایی گیاهان پوششی و نحوه از بین بردن آنها بر جمعیت علف های هرز و عملکرد علوفه ذرت (رقم سینگل کراس ۴۴۴)

سابقه و هدف: کشت گیاهان پوششی در فاصله بین کشت دو گیاه زراعی اصلی میتواند به بعنوان یک راهکار اکولوژیک مطلوب برای دستیابی به اهدافی مانند ممانعت ازتوسعهی جمعیت علف های هرز، افزایش حاصلخیزی خاک، کاهش فرسایش خاک و افزایش عملکرد گیاهان زراعی باشد. گیاهان پوششی مختلف، توانایی های متفاوتی در دستیابی به اهداف فوق الذکر داشته و روش از بین بردن آنها در انتهای دوره رشدشان، نیز بر کارایی آنها تاثیر گزار خواهند بود. اینرو این تحقیق با هدف بررسی کارایی چند گیاه پوششی در شرایط کشت خالص و مخلوط و همچنین روش از بین بردن آنها بر جمعیت علفهایهرز و عملکرد علوفه ذرت (رقم سینگل کراس ۴۴۴) انجام گرفت. مواد و روشها: این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل نوع گیاهان پوششی در هفت سطح: جو، خلر، ماشک، مخلوط جو+ ماشک، مخلوط جو+ خلر و شاهد بدون گیاه پوششی عاری از علف هرز و آلوده به علف هرز و روش از بین بردن آنها در انتهای فصل رشد در سه سطح سمپاشی با علف کش پاراکوات، کف بر کردن و قرار دادن بقایا بر سطح خاک و غلتک زدن در نظر گرفته شد. گیاه پوششی در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۹۶ به صورت ردیفی در سه برابر تراکم توصیه شده کشت شدند. در اواسط اردیبهشت ماه (یک هفته قبل از کاشت ذرت) گیاهان پوششی مورد نظر بر اساس روش مدیریتی مورد نظر، تیمار و سپس ذرت به طور مستقیم درون بقایای گیاهان پوششی کشت شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که کمترین ارتفاع، سطح برگ و ماده خشک و سرعت بسته شدن تاج پوشش در تیمارهای ماشک و خلر دیده شد؛ اما اختلاط این دو با جو، تاثیر قابل توجهی در افزایش فاکتورهای مذکور داشت. همچنین تیمارهای کشت مخلوط جو+ماشک و جو+خلر در دو حالت قطعکردن و غلتکزدن قادر به کنترل مطلوب علف هایهرز در طی فصل رشد ذرت بودند. اما استفاده از علف کش اگرچه در مهار علف های هرز موفق بود، اما در حد و اندازه تیمارهای غلتکزدن و قطعکردن ظاهر نشد. اما تیمارهای کشت خالص ماشک و خلر به خصوص در شرایط مدیریت با علف کش، از کارایی پایینی در مهار علف های هرز برخوردار بود. بیشترین عملکرد علوفهتر ذرت در تیمارهای کشت مخلوط جو+ماشک و جو+خلر و مدیریت آنها با استفاده از روش غلتک زدن به ترتیب با ۳۲۷۸ و ۳۲۵۶ گرم در متر مربع به دست آمد.کمترین مقدار عملکرد علوفه نیز در تیمار شاهد بدون گیاه پوششی و آلوده به علف هرز (۱۸۸۴ گرم در متر مربع) به دست آمد که اختلاف معنی داری با کشت خالص خلر و ماشک تحت مدیریت آن بوسیله علف کش (به ترتیب با ۲۰۴۰ و ۲۰۸۲ گرم در متر مربع) نداشت. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت استفاده از مخلوط گیاهان پوششی از خانواده های پوآسه و فاباسه به واسطه بهبود خصوصیات خاک، بستن سریع تاجپوشش، تولید ماده خشک بیشتر و کنترل موثر علف هایهرز بر کشت خالص هر کدام از آنها ارجحیت دارد. همچنین روش بکار گرفته شده در از بین بردن گیاه پوششی از طریق تاثیر مستقیم بر دوام بقایای گیاهپوششی منجر به کنترل بهتر علف هایهرز و افزایش عملکرد گیاه زراعی خواهد شد.بر این اساس غلتکزدن و قطعکردن مخلوط گیاهان پوششی جو+ماشک و جو+خلر به عنوان بهترین روش از بین بردن آنها معرفی میشوند.

کلیدواژه ها:

دوام بقایای گیاه پوششی ، پوآسه ، سرعت بسته شدن تاج پوشش ، کشت مخلوط ، فاباسه