سندرم پای بی قرار(RLS) در سالمندان تحت همودیالیز و عوامل موثر بر آن، مطالعه مروری

زمینه و هدف: در سالیان اخیر، در اکثر کشورها تعداد سالمندان مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی نیازمند به دیالیز افزایش یافته است. تحقیقات نشان داده افراد تحت همودیالیز ممکن است گرفتار سندرم پای بی قرار شوند و از آنجاییکه این بیماران بیشتر از دیگران از این سندرم رنج میبرند لذا مطالعه با هدف تعیین وضعیت سندرم پای بی قرار در سالمندان تحت همودیالیز و عوامل موثر بر آن با مروری بر مطالعات گذشته انجام گرفته است. روش جستجو: این مطالعه مروری با جستجوی کلیدواژه های سندرم پای بی قرار، همودیالیز و سالمندان در پایگاه های اطلاعاتی جهاد دانشگاهی ، اسکوپوس، پابمد، گوگل اسکولار در محدوده زمانی ۲۰۲۰-۲۰۱۰ انجام شد. ۸۶ مقاله دریافت شد که بعداز بازبینی ۵۸ مقاله بادرنظر گرفتن معیارهای ورود و خروج موردبررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته تحقیقات بررسی شده حاکی از آن بود ۲۰ الی ۸۰ درصد از بیماران تحت همودیالیز گرفتار سندرم پای بیقرار (RLS) بودند؛ که بیشترین آمار برای چین با ۶۲ درصد گزارش شده بود. همچنین یافته ها نشان داد یک سوم از سالمندان تحت همودیالیز نیز از RLS رنج میبرند. از مهمترین عوامل موثر بر این سندرم میتوان به عوامل ژنتیکی، نژادی (برای مثال آفریقا کمتر از اروپا)، عوامل بیوشیمیایی، عوامل محیطی، نوع گروه خونی و بیشتر) و RH (مثبت بیشتر)، مدت درمان با دیالیز و مدت زمان دیالیز در هر مراجعه اشاره کرد. برخی از مطالعات بررسی شده سطح آهن و فریتین سرم (در بیماران تحت همودیالیز با سندرم پای بی قرار کمتر از بدون سندرم پای بی قرار) و جنسیت زنان بیشتر) را نیز از عوامل موثر بیان کرده بودند؛ در حالی که اکثر تحقیقات اعلام کرده بودند که بین این دو متغیر با شیوع RLS ارتباط معناداری وجود ندارد. یافته برخی از مطالعات حاکی از آن بود که با افزایش سن شیوع RLS کمتر میشود و سالمندان کمتر از دیگر گروه سنی که تحت همودیالیز هستند؛ از این سندرم رنج میبرند. بررسی اجمالی مقالات نشان داد سالمندان مبتلا به فشار خون و آنمی، بیشتر از دیگر سالمندان به این سندرم مبتلا بودند. یافته مقالات بررسی شده بیانگر آن بود سالمندانی که به صورت طولانی مدت تحت همودیالیز بودند تشخیص RLS در آنان دشوارتر است و ممکن است علائمی که دارند با مشکلاتی چون گرفتگی پانوروپاتی محیطی، سیاهرگ های واریسی و آرتریت اشتباه گرفته شود. نتیجه گیری: نتایج مطالعات بررسی شده نشان داد که سالمندان زیادی به ویژه سالمندان تحت همودیالیز از این سندرم رنج میبرند. این سندرم در نحوه زندگی، عملکرد، استقلال، شناخت و میزان بقای آنها بسیار موثر میباشد. در جهت بهبود سریعتر این سندرم در آنان راهکارهای زیادی به ثبت رسیده است که از مهمترین آنها میتوان به انجام تمرینات ورزشی هوازی پیاده روی و کششی در حد توان بعد از دیالیز انجام تمرینات ورزشی در حد توان در حین دیالیز (مثل دوچرخه زدن)، ماساژ درمانی، رژیم غذایی مناسب اشاره کرد. اکثر مقالات بیانگر تاثیر چشم گیر تمرینات ورزشی بر بهبود سندرم پای بی قرار بودند. لازم به ذکر است نتایج برخی از مقالات بیانگر عدم تاثیر تمرینات ورزشی بر این سندرم بودند که از دلایل این ناهمسو بودن میتوان به ماهیت تمرینات، سابقه دیالیز و سن اشاره کرد.

کلیدواژه ها:

سندرم پای بی قرار ، همودیالیز و سالمندان