بررسی تاثیر رفلکسولوژی پا بر خستگی پس از زایمان در زنان نخست زا

مقدمه: در دوره پس از زایمان تغییرات زیادی در جسم و روح مادران رخ می دهد که ممکن است مادران احساس خستگی کنند. استفاده از رفلکسولوژی به عنوان شاخه ای از طب مکمل در ارتقاء مراقبت های بهداشتی به ویژه در حوزه بهداشت مادر و کودک به خوبی مشخص شده است، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین بررسی تاثیر رفلکسولوژی پا بر خستگی پس از زایمان در زنان نخست زا انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال ۱۳۹۷ بر روی ۷۰ زن نخست زا مراجعه کننده به مراکز بهداشت و درمان جنوب تهران انجام شد. افراد به دو گروه کنترل و رفلکسولوژی تقسیم شدند. مادران گروه کنترل مراقبت های معمول پس از زایمان و گروه رفلکسولوژی ۳ روز متوالی به مدت ۳۰ دقیقه (۱۵ دقیقه هر پا) ماساژ دریافت کردند. هر دو گروه پرسشنامه ارزیابی- دیداری خستگی را قبل و بعد از مداخله (بلافاصله و یک هفته بعد از اتمام) تکمیل کردند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۱) و آزمون های کای دو، دقیق فیشر، تی مستقل، آنالیز کواریانس و آنالیز واریانس با اندازه های تکراری انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: مشخصات دموگرافیک و شدت خستگی قبل از مداخله در هر دو گروه رفلکسولوژی و کنترل یکسان بود. بلافاصله بعد از مداخله (۰۰۱/۰>p) و یک هفته بعد از مداخله، شدت خستگی بین دو گروه رفلکسولوژی و کنترل تفاوت آماری معناداری را نشان داد (۰۰۱/۰>p). نتیجه گیری: اقدامات حمایتی و توان بخشی همچون رفلکسولوژی پا می تواند در کاهش خستگی مادران نخست زا پس از زایمان طبیعی موثر باشد.

کلیدواژه ها:

خستگی ، زایمان طبیعی ، طب مکمل ، ماساژ ، مراقبت های پس از زایمان