تعیین کروموزومهای موثر در تحمل تنش کم آبی در برخی صفات مرفوفیزیولوژیک گندم

ماهیت سیتوژنتیکی گندم و وضعیت آلوپلوئیدی آن باعث شده که محققان توجه خاصی به آن به ویژه در مکان یابی کروموزومی صفات مختلف داشته باشند. یکی از روشهای تعیین محل کروموزومی شاخص های کمی مقاومت به خشکی استفاده از روشهای سیتوژنتیکی مثل تجزیه مونوزومی و تجزیه لاین های جایگزین شده کروموزومی است که در این بین لاین های جایگزین شده کروموزومی دارای ثبات بیشتری نسبت به مونوزومی ها و لاین های دارای یک کروموزوم اضافی هستند. بنابراین به منظور بررسی کروموزومی صفات مرفو فیزیولوژیک گندم در شرایط تنش کم آبی و بدون تنش، از یک سری کامل لاین های جایگزین شده کروموزومی استفاده شد. در این لاین ها، کروموزومهای رقم رداجیپشن جایگزین کروموزوم های همولوگ مربوطه از واریته چاینیز اسپرینگ شده اند (سری .(Red/CS این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در دو شرایط تنش کم آبی و بدون تنش مورد بررسی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل طول ریشک، تعداد و مساحت روزنه در سطح بالایی برگ، محتوی نسبی آب برگ، هدایت روزنهای و میزان فتوسنتز بودند. نتایج نشان داد که در شرایط تنش محتوی نسبی آب برگ، مساحت روزنه ها، هدایت روزنه ای و میزان فتوسنتز کاهش یافتند. در سری Red/CS ژنومA نسبت به ژنوم B و D متحمل ترین ژنوم به تنش کم آبی بود. در تمام صفات مورد بررسی در شرایط تنش لاین جایگزین A۳ نسبت به رقم چاینیز اسپرینگ برتر بود. در شرایط بدون تنش لاینهای جایگزین ۳A و ۶B نسبت به رقم چاینیز اسپرینگ برتر بودند. بنابراین کروموزومهای۳A و ۶B به احتمال زیاد دارای ژنهای کنترل کننده صفات مورد بررسی در این آزمایش هستند. احتمالا کروموزوم شماره ۳Aحامل ژنهای تحمل کم آبی هستند.

کلیدواژه ها:

صفات روزنه ، لاین جایگزین ، هدایت روزنه ای