اثر مثبت نانوذرات سریم اکسید بر شاخصهای رشدی و بیوشیمایی گیاه بادرشبویه تحت تنش شوری

شوری از شایعترین تنشهای غیر زنده است که دارای تاثیرات منفی بر خاک و گیاهان است. اختلالات در خصوصیات ریخت شناسی و فیزیولوژیکی گیاهان مانند کاهش رشد شاخه ها و برگها، رنگدانه های فتوسنتزی و نفوذپذیری غشا میتواند از مهمترین اثرات شوری باشد. طی سالهای اخیر، استفاده از نانوذرات مهندسی شده (NP) برای کاهش اثرات تنش شوری در کشاورزی مدرن افزایش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات نانوذره اکسید سریم ( CeO۲ (NPs (در غلظتهای صفر، ۲۵ ، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر لیتر) در تنش شوری (صفر، ۵۰ و ۱۰۰ میلی مولار نمک کلرید سدیم) بر گیاه بادرشبویه (Dracocephalum moldavica L.) انجام شد. آین آزمایش در قالب طرح فاکتوریل و کاملا تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه مراغه انجام پذیرفت. تنش شوری روزانه تا زمان برداشت اعمال شد. سه هفته بعد، چهار سطح CeO۲ NPs از طریق محلول پاشی اعمال و پس از آن شاخصهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده از این پژوهش شوری سبب کاهش صفات زراعی همچون وزن خشک و تر برگ و شاخه، میزان کلروفیل، کاروتنوئید، شاخص SPAD و افزایش فعالیت آنزیم های آنزیم اکسیدانت (SOD, GP, APX)، سطوح مالون دی آلدئید، پروکسید هیدروژن و پرولین شد. علاوه بر اثر مثبت نانوذرات CeO۲ تحت شرایط بدون تنش، کاربرد آنها اثرات منفی شوری را از طریق افزایش قابل توجه در صفات زراعی، رنگدانه های فتوسنتزی و محتوای پرولین و آنزیمهای آنتی اکسیدان کاهش میدهد. علاوه بر این، نانوذرات CeO۲ باعث کاهش سطوح مالون دی آلدئید، پروکسید هیدروژن و پرولین تحت شرایط شوری شد. غلظت ۵۰ میلی گرم بر لیتر نانوذرات میتواند به عنوان بهترین غلظت از تیمار در نظر گرفته شود. در کل، تیمارهای CeO۲ NPs بر روی بادرشبویه باعث بهبود عملکرد گیاه تحت شوری شده و میتواند به عنوان راهکار مناسب برای کاهش اثرات تنش شوری در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

نعناعیان ، تنش غیر زیستی ، نانوفناوری ، متابولیت ثانویه