ارزیابی متابولیتهای فنلی و توان آنتی اکسیدانی بخش هوایی و ریشه دو زیرگونه ی دارویی کاکوتی کوهی

گیاهان گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی با نام متابولیتهای ثانوی را تولید میکنند که عمدتا توسط انسان به عنوان ترکیب دارویی مصرف میشوند. کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides Lam.)، گیاهی دارویی- خوراکی است که از برگها، ساقه ها و گلهای آن به عنوان سبزی وحشی و یا افزودنی در غذاها و درجهت ایجاد عطر و طعم استفاده میشود. این گیاه همچنین در درمان بیماریهای قلبی، فشارخون بالا، ورم، سرفه، برونشیت، عفونت ریه و سایر بیماریها از جمله سرماخوردگی، آنفلوانزا، بیماریهای عفونی و التهاب کاربرد دارد. در این مطالعه، بخش هوایی و ریشه ی دو زیرگونه ی کاکوتی کوهی متعلق به م ناطق تیمور تاش (Z. clinopodioides subsp.bungeana) و هزارمسجد ( Z. clinopodioides subsp. (filicaulis از ا ستان خرا سان، به منظور ارزیابی محتوای متابولیتهای فنلی نمونه برداری شدند. سپس محتوای فنل کل و اسیدهای فنلی برمبنای تکنیک اسپکتروفتومتر و ارزیابی توان آنتی اکسیدانی بر مبنای آزمونهای DPPH و FRAP انجام شد. با مقایسه بخش هوایی و ریشه زیرگونه Z. clinopodioides subsp.bungeana مشخص شد که فنل کل و ا سیدهای فنلی ری شه (به ترتیب۲/۷۵۲ و ۰/۸۱۸ میلی گرم بر گرم وزن خشک) بیشتر از محتوای این ترکیبات در ساقه (به ترتیب ۲/۶۲۳ و ۰/۱۲۰ میلی گرم بر گرم وزن خشک) بود. هر چند چنین وضعیتی برای محتوای فنل و اسیدهای فنلی ریشه و بخش هوایی زیرگونه Z. clinopodioides subsp. filicaulis نیز مشاهده شد اما در مقام مقایسه، سطح این ترکیبات در زیرگونه Z.clinopodioides subsp. filicaulis پایین تر از زیرگونه Z. clinopodioides subsp. bungeana بود. نتایج ظرفیت آنتی اکسیدانی نیز حکایت از تفاوت قابل توجه در عصاره های دو اندام هر دو زیرگونه مورد بررسی داشت. بر این اساس، میتوان نتیجه گرفت که میزان تولید متابولیتهای ثانوی- فنلی در زیرگونه های مختلف کاکوتی کوهی متفاوت بوده و این امر، میتواند مبنای پیشنهادات برای کاربرد گیاهان دارای متابولیت های بیشتر در صنایع غذایی-دارویی باشد.

کلیدواژه ها:

Ziziphora clinopodioides ، متابولیت ثانوی ، اسیدهای فنلی