اثر مالچ های مختلف بر کاهش تبخیر و تغییرات شوری در خاک هایی با بافت متفاوت

کاهش تلفات آبیاری تبخیر سطحی با استفاده از لایه مالچ در سطح خاک می تواند کمک قابل توجهی در حفظ آب در شرایط کنونی که کشورمان دچار کمبود آب است، داشته باشد. در پژوهش حاضر، اثر سه نوع مالچ در کاهش تبخیر در سه خاک لوم شنی، لوم و لوم رسی بررسی شد. بدین منظور لایه سه سانتی متری از مالچ ها (لایه آبگریز، سنگریزه ریز و کود دامی) در سطح خاک قرار داده شده و اثر آن ها همراه با یک شاهد (بدون لایه مالچ) بر میزان تبخیر از لایسیمترهای کوچک در مزرعه ای در شهرستان یزد بررسی گردید. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تیمار و در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان دهنده کاهش معنی دار مقدار تبخیر در هر سه خاک دارای لایه سطحی مالچ بود. همچنین بیشترین میزان کاهش تبخیر در مالچ سنگریزه ریز نسبت به تیمار شاهد در خاک های لوم شنی، لوم و لوم رسی به ترتیب ۸/۵۹، ۲/۵۸ و ۴/۶۱ درصد بود. پس از مالچ سنگریزه ریز، کارایی مالچ کود دامی بیشتر از مالچ لایه آبگریز بود. اثر مالچ ها بر تغییرات شوری در عمق خاک متفاوت بود به طوری که در تیمار مالچ سنگریزه ریز و کود دامی کمترین مقدار شوری در سطح هر سه خاک مشاهده شد. مالچ آبگریز اثر کمتری در کاهش شوری خاک سطحی نسبت به دو مالچ دیگر داشت و مقدار بیشتری از نمک‎ ها از عمق به سطح خاک انتقال یافته بودند.

کلیدواژه ها:

آبگریزی ، تبخیر ، رطوبت خاک ، مالچ