ارائه طراحی مدل امنیت، اقتدار؛ پیشرفت بانگاهی به موقعیت ایدئولوژیک والگوی هژمونیک جمهوری اسلامی ایران

روش های سنجش وضعیت امنیتی کشور ها به منظوراندازه گیری و تعیین وضعیت امنیتی آنها در نظام بین الملل و مقایسه آن هابا یکدیگر، از دغدغه های همیشگی مسئولین سیاسی و امنیتی کشورها بوده است. در این راستا تاکنون تلاش هایی جهت کمی کردنو سنجش وضیعت امنیتی کشورها صورت گرفته، لیکن همه این تلاش ها از منظر یک یا چند متغیر محدود عمل کرده و به علتتفاوت در متغیر های مورد استفاده، در واقع منعکس کننده وضیعت جامع و فراگیر کشور ها نبوده اند. در عین حال این شاخصها عمدتا منعکس کننده اوضاع امنیتی کشور های غربی بوده و استفاده از آنها برای کشوری نظیر جمهوری اسلامی ایران منققی بهنظر نمی رسد، زیرا به علت شرایط خاص جمهوری اسلامی ایران، نمی توان همه ی شاخص هایی که در نظام بین الملل تعریفمی شوند را برای سنجش وضعیت امنیتی ملاک قرار داده و با آن ها، امنیت کشور را ارزیابی نمود. لذا با توجه به این امر و بانگرش بهاین که ایران در یکی از کانون های بحران یعنی غرب آسیا واقع شده، این تحقیق کار خود را با فقدان مدلی برای سنجش وضعیتامنیتی جمهوری اسلامی ایران به عنوان مساله تحقیق آغاز نموده است. هدف از انجام این تحقیق استخراج شاخص های سنجشوضعیت امنیت خارجی جمهوری اسلامی ایران و طراحی مدلی است که بتوان با کمک آن، سقح وضعیت امنیت خارجی جمهوریاسلامی ایران را سنجید. در تحقیق حاضر معروف ترین متدولوژی ها برای سنجش امنیت انسانی یعنی نظریه فقر عمومی، ارزیابیامنیت انسانی (HAS)، شاخص امنیت انسانی پروژه تغییر محیط زیست جهانی و امنیت انسانی پروژه تغییرمحیط زیست جهانیامنیت انسانی روش گزارشی امنیت انسانی، روش گزارشی امنیت انسانی و متدولوژی تیلر اون، بحث شده ونقاط و قوت و ضعف آنهامورد بررسی قرار گرفته است. در شاخص سازی برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) از هفت شاخص امنیت اقتصادی، امنیتبهداشتی، امنیت اجتماعی، امنیت زیست محیطی و امنیت شخصی بحث می شود. موضوع و روش تحقیق به گونه ای است که بهدلیل تلاش برای مدل سازی، فاقد فرضیه می باشد. با عنایت به این موضوع برای انجام تحقیق، هنگام استخراج شاخص های امنیتخارجی جمهوری اسلامی ایران که با مولفه های نرم امنیت مرتبط است، از روش کیفی و تحلیل سیستماتیک و برای طراحی مدلسنجش امنیت، از روش موردی– زمینه ای استفاده شده است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که امنیت قابل سنجش بوده وسقح امنیت خارجی جمهوری اسلامی ایران در نیمه اول ۱۳۸۸ در مقیاس صفر تا ۱۰۰، مقدار ۵۶/۶ می باشد. بنابراین با سنجشوضعیت امنیتی که همواره با عملکرد سیستماتیک و به هنگام مدیریتی، محوری، مقتدرانه و هوشمندانه درعرصه های اطلاعاتیو امنیتی در اقتدار و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران رابطه ای مستقیم، معنادار و متاثر از هم وجود دارد. لذامحور اصلی بحث، ارائهطراحی مدل امنیت، اقتدار؛ پیشرفت بانگاهی به موقعیت ایدئولوژیک والگوی هژمونیک جمهوری اسلامی ایران و الگو های سنجش وشاخص های امنیت انسانی است که نگارنده با تقسیم بندی مقالب پژوهش در دو بخش مجزا، تا حد امکان تلاش می کند مفهوم سازیمناسبی ازاین موضوع وسنجش ابعاد امنیتی ارائه نماید.

کلیدواژه ها:

امنیت ملی ، امنیت خارجی ، شاخص های سنجش وضعیت امنیتی