پهنه بندی فضایی قابلیت های گردشگری کشاورزی در نواحی روستایی استان لرستان

با توجه به توزیع ناهمگن فضایی فرصت های توسعه گردشگری کشاورزی و ارتباط تنگاتنگ این نوع گردشگری با  شرایط مکانی، نوشتار پیش رو تلاشی برای پرکردن خلا تحلیل فضایی و مکان محور در مطالعات گردشگری کشاورزی است که به­عنوان راهبردی برای حل چالش های بخش کشاورزی و روستایی مطرح شده است. برای توسعه و پایداری فرصت های گردشگری کشاورزی، شناخت توانمندی های موجود در هر فضای جغرافیایی و روستاهای دارای  قابلیت و توان بیشتر ضروری است. این مسئله با توجه به ریسک توسعه کسب­وکارهای گردشگری در واحدهای فضایی مختلف به­ویژه برای برنامه ریزان، تصمیم گیران و سرمایه گذاران اهمیت به­سزایی دارد؛ بنابراین، در حمایت از برنامه ریزی مکان محور فعالیت های گردشگری کشاورزی، نوشتار پیش رو با هدف پهنه­بندی فضایی توانمندی­های توسعه گردشگری کشاورزی و رتبه­بندی روستاهای هدف گردشگری کشاورزی در پهنه­های مستعد انجام گرفته است. در پژوهش حاضر از داده های مکانی شامل سرمایه های طبیعی، دسترسی، پیش شرط های توسعه گردشگری، داده های مرتبط با ظرفیت های روستایی که خود به سه گروه ظرفیت کشاورزی، خدمات مورد نیاز گردشگران و جاذبه های گردشگری واقع در روستاهای استان لرستان قابل تقسیم است، استفاده شده است. تحلیل فضایی با مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی - تاپسیس انجام شد. نتایج نشان داد که معیارهای فاصله از قطعات زراعی و فاصله از روستاهای تاریخی به­ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت را در بین معیارهای مورد استفاده دارند؛ همچنین از مجموع مساحت منطقه مورد مطالعه تنها ۳۵% دارای پتانسیل بالا (طبقه مناسب و خیلی­مناسب) برای توسعه گردشگری کشاورزی است. رتبه­بندی روستاهای واقع­شده در کلاس بسیار مناسب نشان داد که روستای نصرآباد با فاصله نسبی برابر ۷۷۹/۰ به­عنوان توانمندترین روستا به­منظور توسعه گردشگری کشاورزی است. به­طور کلی، نتایج نشان می دهد که مناطق مستعد توسعه گردشگری کشاورزی به صورت نواری از حاشیه جنوب شرقی به شمال شرقی منطقه مورد مطالعه کشیده شده است.

کلیدواژه ها:

گردشگری کشاورزی ، مناطق روستایی ، تحلیل فضایی ، تحلیل سلسله مراتبی فازی - تاپسیس ، لرستان