قابلیت های پنهان در مزارع مسکون تاریخی نیاسر

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 234

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISAU-12-1_010

تاریخ نمایه سازی: 20 مرداد 1400

چکیده مقاله:

براساس اسناد تاریخی و جغرافیای تاریخی، در دوره قاجار و در پهنه جغرافیای نیاسر مجتمع های زیستی به وجود آمدند که علاوه بر تاثیر بسزا در معیشت و زیست بوم در مقیاس خود پدیدآورنده فرهنگ اجتماعی و اقتصادی ویژه ای در منطقه بودند. این مزارع به دلیل دارابودن جمعیت ثابت و همچنین استقرار عناصرکالبدی در کنار کشتخوان ها «مسکون» نام گرفتند و تا پایان دوره پهلوی اول به حیات و بقاء ادامه دادند. هم اکنون به دلایل متعدد بسیاری از آن ها در معرض نابودی قرارگرفته و یا کاربری آن ها تغییر کرده است. هدف از این پژوهش؛ فهم مزارع مسکون تاریخی نیاسر از طریق بیان ویژگی های آن ها است و سعی شده است با رهیافت تفسیری و راهبرد تفسیری تاریخی به خوانش اسناد مکتوب و پیمایش آثار مادی پرداخته شود. براین اساس بسیاری از مزارع نیاسر از طریق مطالعات میدانی، مصاحبه و سندپژوهی مورد شناسایی قرارگرفته اند. در این فرآیند تعدادی از مزارع مسکون نیاسر دوباره پیدا و با اسناد تاریخی موجود تطبیق داده شدند. آن ها با دو صورت مشخص؛ قلاع کشتخوانی و مجموعه های کشتخوانی دیده شده و قابلیت ها و نظام های سه گانه آن ها شناسایی شد. شناسایی صورت ها و قالب های مزارع و معرفی بخشی از قابلیت های پنهان و نظام های مستقر در مزارع مسکون نیاسر در دو قالب کارکردی و کالبدی از نتایج قابل اشاره در این مقاله به حساب می آید. ایجاد سرزندگی و تبدیل مزارع به «محوطه های زندگی» به جای محوطه های تاریخی مطلق،  قدمی استوار در نیل به پایداری آن ها است. بنابراین پیشنهاد می شود در آغاز کلیه عناصر یک مزرعه در قالب یک کل منسجم با عنوان « مزرعه تاریخی» در فهرست آثار ملی ثبت شوند تا از این طریق بتوان ضمن آگاهی رسانی و حمایت حقوقی و قانونی از آن ها به حفاظت از قابلیت های پنهان اشاره شده و پایداری مزارع تاریخی در ایران کمک کرد.

نویسندگان

حسین راعی

استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • (۱۳۹۱). برج های دیدبانی، عناصر نو شناخته ای از نظام ...
  • (۱۳۹۲). صورت درخت زندگی بر روی سنگ مزارهای نیاسر. دو ...
  • (۱۳۹۶). در جستجوی مزارع مسکون اربابی در نیاسر. مجموعه مقالات ...
  • ابونصری هروی، قاسم بن یوسف. ( ۱۳۴۶). ارشادالزراعه، به اهتمام ...
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان. (۱۳۶۸). مرآه البلدان. به کوشش: عبدالحسین نوایی ...
  • اعظم واقفی، سید حسن. (۱۳۷۴). میراث فرهنگی نطنز، آثار تاریخی، ...
  • افشار، ایرج. (۱۳۷۴). یادگارهای یزد، معرفی ابنیه تاریخی و آثار ...
  • افضل الملک، غلامحسین. (۱۳۶۰). سفرنامه خراسان و کرمان. به اهتمام: ...
  • توانگر مروستی، مجید. (۱۳۹۴). قلعه روستاهای تاریخی منطقه هرات و ...
  • حسن آبادی، ابوالفضل. (۱۳۸۶). نگاهی به اسناد سیورغال در دوره ...
  • حسینی یزدی، سید رکن الدین. (۱۳۴۱). جامع الخیرات. به کوشش: ...
  • حکمت یغمایی، عبدالکریم. (۱۳۶۹). بر ساحل کویر نمک. تهران: انتشارات ...
  • دفتر منطقه ای یونسکو. (۱۳۸۸). راهنمای اجرایی کنوانسیون میراث جهانی( ...
  • راعی، حسین. (۱۳۸۹). .مقدمه ای بر معماری مزارع در ایران. ...
  • سپنتا، عبدالحسین. (۱۳۴۶). تاریخچه اوقاف اصفهان. انتشارات اداره کل اوقاف ...
  • شیخ الحکمایی، عمادالدین. (۱۳۸۸). اسناد معماری ایران. دفتر اول. تهران: ...
  • صفی نژاد، جواد. (۱۳۶۸). بنه (نظام های زراعی سنتی در ...
  • طالب، مهدی و عنبری، موسی. (۱۳۸۷). جامعه شناسی روستایی. تهران: ...
  • ظل السلطان، مسعودمیرزا. (۱۳۶۸). خاطرات ظل السلطان. به اهتمام و ...
  • عامری سیاهویی، حمیدرضا. (۱۳۸۸). معماری روستایی قدیمی فرانسه. تهران: انتشارات ...
  • فرمانفرما، عبدالحسین میرزا. (۱۳۸۳). مسافرت نامه کرمان و بلوچستان. به ...
  • قمی، حسن بن عبدالملک قمی. (۱۳۸۵). تاریخ قم، تصحیح: سید ...
  • کاتب، احمدبن حسین بن علی (۱۳۴۵). تاریخ جدید یزد، به ...
  • کلانتر ضرابی، عبدالرحیم. (۱۳۳۵). تاریخ کاشان، به کوشش ایرج افشار. ...
  • گروت، لیندا و دیوید وانگ. (۱۳۹۲). روش های تحقیق در ...
  • لمبتون، ا.ک.س. (۱۳۴۵). مالک و زارع در ایران (ترجمه منوچهر ...
  • مرکز اسناد پایگاه میراث فرهنگی و گردشگری شهر تاریخی نیاسر، ...
  • مکرمی فر، ابوالفضل و دیگران. (۱۳۸۵). نگرشی بر مهرنامه های ...
  • ناصرالدین شاه قاجار. (۱۳۵۴). سفرنامه خراسان. زیرنظر: ایرج افشار. تهران: ...
  • الهمدانی، رشیدالدین فضل الله. (۱۳۵۶). وقف نامه ربع رشیدی. به ...
  • (۲۰۱۲).Conservation Guidance note The Conservation of Historic Farm building. ...
  • ( ۲۰۱۲).Living Building in a Living Landscape : Finding a ...
  • Comber, L and C. Lim (۲۰۰۶). Farmtourism: A Premliminary study ...
  • Edvards, Bob and Jermy Lake (۲۰۱۰). “West midlands farmsteads and ...
  • English Heritage (۲۰۱۲).The conservation of Traditional Farm buildings: Aguide to ...
  • Freeman, Chantal (۲۰۱۰). “West midlands farmsteads and Landscapes Project”, in: ...
  • Koeppel, Christopher ( ۲۰۰۶). “ The Archeology of Agriculture, culture, ...
  • University of Sheffield (۲۰۱۰). Current use of Historic Farm Property ...
  • نمایش کامل مراجع