افزایش اثربخشی طراحی سیستم های زهکشی زیرزمینی با استفاده از شاخص ارزیابی چرخه حیات

پایداری سیستم های زهکشی زیرزمینی وابستگی زیادی به پایداری اکوسیستم های پذیرنده زه آب دارد. در این تحقیق، با استفاده از مفهوم ارزیابی چرخه حیات، میزان اثربخشی سیستمهای مختلف زهکشی زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت. در مزرعه مورد مطالعه، سه نوع سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی متشکل از عمق ۰/۹ متر و فاصله ۳۰ متر (D۰.۹L۳۰)، عمق ۰/۶۵ متر و فاصله ۳۰ متر (D۰.۶۵L۳۰) و عمق ۰/۶۵ متر و فاصله ۱۵ متر (D۰.۶۵L۱۵) و یک سیستم زهکشی زیرزمینی دو عمقی متشکل از چهار خط زهکش به فاصله ۱۵ متر و با اعماق ۰/۶۵ و ۰/۹ متر به صورت یک درمیان (Bilevel) نصب شد. همچنین کرتی که فاقد لوله زهکش زیرسطحی بوده نیز به عنوان تیمار (Control) انتخاب شده و پس از برداشت برنج، کلزا به عنوان کشت متناوب با برنج در این اراضی کشت گردید. نتایج نشان داد که در بین منابع ورودی انتشار مستقیم از سطح مزرعه، کود اوره و کاربرد ماشین آلات کشاورزی به ترتیب بیشترین سهم را در اثرات زیست محیطی ناشی از کشت کلزا دارند. همچنین تحلیل نتایج اثرات نهایی نشان دهنده کارایی بالای تیمار زهکشی دو عمقی نسبت به تیمار کنترل و سایر تیمارهای زهکشی است. به طوریکه این تیمار زهکشی زیرزمینی باعث کاهش ۱۷/۴ درصدی اثرات زیست محیطی نسبت به تیمار کنترل شد. نتایج نشان داد که استفاده از شاخصهای ارزیابی چرخه حیات در فرایند طراحی و همچنین ارزیابی سیستمهای زهکشی بجای روشهای سنتی و متداول، میتواند در افزایش کارایی هزینه های مرتبط با طرحهای زهکشی و پایداری محیط زیست موثر باشد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی چرخه حیات ، اثرات زیست محیطی ، زهکشی ، طراحی