تاثیر ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات خاک بر تنوع آلفا و بتای مراتع پلور مازندران

تنوع زیستی یکی از مسائل مهم بوم شناختی است که پایه و اساس عملکرد اکوسیستم است. بنابراین حفظ تنوع زیستی برای رفاه انسان لازم و ضروری است. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات تنوع آلفا و بتا و مولفه‎های تنوع بتا در طول گرادیان ارتفاع در ۵ طبقه ارتفاعی و همچنین تاثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر تغییرات شاخص‎های مذکور بود. در هر طبقه ۲۰ نمونه خاک و در کل ۱۰۰ نمونه از منطقه برداشت شده و ارتباط بین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی با شاخص های تنوع مورد بررسی قرار گرفت. تعداد گونه ها در ۱۰۰ پلات برداشت شد و شاخص های تنوع آلفا و بتا در دو سطح پلات و ترانسکت در نرم افزار R محاسبه شد. بر اساس نتایج، کمترین میزان تنوع آلفای پلات (۱/۰۳ ± ۱۲/۴۷) و ترانسکت (۱/۰۶ ± ۲۴/۱۵) مربوط به کلاس ارتفاعی بیش از ۳۲۰۰ متر بود درحالی که کمترین مقدار تنوع بتای پلات ۷۸۰ ± ۱۱) و ترانسکت (۰/۴۴ ± ۱۸) در کلاس ارتفاعی کمتر از ۲۶۰۰ متر مشاهده شد. در همه کلاس‎های ارتفاعی، بیش از ۹۰ درصد از تغییرات تنوع بتا به واسطه مولفه روگشت گونهای اتفاق افتاده و مولفه الگوی آشیانهای سهم بسیار ناچیزی از تنوع بتا را توجیه کرد. مدل کلی (همه عوامل محیطی) تنها ۱۱ درصد از تغییرات تنوع آلفا و ۳۰ درصد از تغییرات تنوع بتا را توجیه نمود. این نتیجه بیانگر پیچیدگی بالای محیط و جوامع گیاهی است و به روشنی نشان میدهد که با استفاده از برخی متغیرهای محیطی نمیتوان کل تغییرات ترکیب گیاهان را آشکار کرد.

کلیدواژه ها:

Spatial diversity ، Conservation ، Species turnover ، Nested pattern ، تنوع مکانی ، حفاظت ، روگشت گونه ای ، الگوی آشیانه ای