واکاوی موانع و محدودیتهای توانمندسازی اقتصادی خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: بخشهای مرکزی و زبرخان در شهرستان نیشابور)

توانمندسازی خانوارهای روستایی، یکی از مهم ترین اهدافی است که در تمام برنامه های توسعه روستایی مدنظر قرار می گیرد. زیرا دستیابی به توسعه روستایی بدون توانمندسازی اقشار ضعیف جامعه امکان پذیر نیست. لذا در این تحقیق تلاش شده است تا موانع و محدودیت های مطرح در توانمندسازی اقتصادی خانوارهای روستایی بخش های مرکزی و زبرخان شهرستان نیشابور مورد کنکاش قرار گیرد. روش تحقیق حاضر، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر بررسی منابع اسنادی و بررسی های میدانی بوده است. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه های روستا و خانوار و تکمیل فرم مشاهدات میدانی گردآوری شده است. خانوارهای روستایی ساکن در محدوده مورد مطالعه (۳۳۰۴۱ خانوار)، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، ۳۷۳ نفر سرپرست خانوار تعیین گردیده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات، از طریق مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و با کمک نرم افزار Expert Choice و تحلیل های آماری و فضایی تحقیق نیز با استفاده از نرم افزارهای SPSS و ArcGIS انجام شده است. یافته های تحقیق گویای آن است که در ۳/۴۹ درصد از خانوارهای مورد مطالعه، سطح موانع و محدودیت های مطرح در توانمندسازی اقتصادی، در حد زیاد یا خیلی زیاد می باشد. از طرف دیگر، نتایج حاصل از مقایسه میانگین سطح تاثیرگذاری عوامل مطرح در بروز یا تشدید موانع و محدودیت های توانمندسازی اقتصادی خانوارهای روستایی مورد مطالعه موید آن است که شاخص های مرتبط با کمبود فرصت های شغلی با ضریب ۱۷۳۳/۰، پایین بودن درآمد و عدم اطمینان از ثبات آن با ضریب ۱۶۶۱/۰ و ضعف منابع و نامناسب بودن روش های تولید با ضریب ۰۵۰۱/۰، به ترتیب تاثیرگذارترین عوامل در بروز یا تشدید موانع و محدودیت ها به حساب می آیند.

کلیدواژه ها:

توانمندسازی ، موانع و محدودیت ها ، خانوار روستایی. شهرستان نیشابور