پایش زمانی- مکانی شاخصهای خشکسالی هواشناسی در استان سیستان و بلوچستان

خشکسالی از تغییرات معمول اقلیمی است که بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک جهان را با شدت زیاد هر چند سال یکبار در برمیگیرد. از جمله مهمترین مراحل پایش خشکسالی تعیین سنجه هایی برای تحلیل شدت، تداوم و فراوانی خشکسالی است. به منظور پایش خشکسالی و تحلیل ویژگی های آن در استان سیستان و بلوچستان از داده های بارندگی سالانه شش ایستگاه سینوپتیک منطقه طی دوره آماری ۳۲ سال (۱۳۶۶-۱۳۹۸) استفاده شد. همچنین داده های بارندگی وارد نرم افزار DIP و از شاخصهای SPI، ZSI و CZI استفاده گردید، سپس پهنه بندی خشکسالی و ترسالی سالانه با استفاده از نرم افزار ArcGIS۱۰.۲ و روش درونیابی IDW تهیه و مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین شدت خشکسالی برای شاخصهای SPI، ZSI و CZI به ترتیب برابر با - ۳/۲۵، -۱/۸۲ و -۲/۷۵ برای ایستگاه سراوان در سال ۱۳۸۰ میباشد. در حالیکه بیشترین شدت ترسالی برای شاخص های مذکور به ترتیب برابر با ۳/۹۲، ۵/۲۸ و ۲/۵۴ برای ایستگاه چابهار در سال ۱۳۷۴ به دست آمد. در مجموع دوره های تداوم ۹ و ۲ ساله به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی خشکسالی را در بین ایستگاه ها شامل شدند. در نتیجه در تمام ایستگاه ها بیشترین فراوانی و تکرار خشکسالی و ترسالی متعلق به وضعیت نزدیک به نرمال بوده است. در این راستا طرح های مقابله با خشکسالی و مدیریت فعال آن، از ضروری ترین ابزار طراحی سیستمهای پایش خشکسالی میباشد.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی خشکسالی ، شدت و تداوم ، کمبود منابع آب ، نرم افزار DIP ، سیستان و بلوچستان