مبانی تکفیر از نگاه شیعه بر اساس دیدگاه محمدباقر مجلسی

بر اساس قرآن کریم و روایات اسلامی، کسی که به زبان شهادتین جاری کند مسلمان است و در پناه اسلام جان، مال و عرضش در امان است و هر گونه تعرضی به او حرام است. علمای آگاه و بزرگ شیعه و سنی، در طول تاریخ کوشیده اند تعریف جامع و مانعی از «تکفیر» و علل و عواملش مطرح کنند؛ از جمله این علما مجلسی، محدث بزرگ شیعه، است. او به پیروی از قرآن و سنت بر این مطلب تاکید دارد که ذکر شهادتین برای اسلام ظاهری کفایت می کند و گوینده اش در احکام ظاهری با دیگر مسلمانان فرقی ندارد. مجلسی مسلمانان را از تکفیر یکدیگر بر حذر می دارد و تاکید می کند که هر کسی صلاحیت تکفیر دیگران را ندارد، و شخصی که متهم به کفر شده است، باید بر او اتمام حجت شود. پس اگر کفرش آشکار شد تکفیر می شود، در غیر این صورت کسی که اسلامش به یقین دانسته شده است، با شک از او زائل نمی شود؛ و تکفیرش برخلاف مبانی اسلام است. به نظر می رسد این متفکر با اینکه از نظر مفهومی «تکفیر» را دقیق مطرح کرده و معیارهای سختی برای تحققش معرفی کرده است، ولی در مصداق، التزام کاملی به آن معیارها نشان نداده و برخی از مسلمانان، مانند فلاسفه و صوفیه، را تکفیر کرده است.

کلیدواژه ها:

اسلام ، ایمان ، مسلمان ، تکفیر ، مجلسی