تاثیر ویژگی های شخصیتی درمشارکت به فعالیت ورزشی تفریحی شهروندان شهر تهران

مقدمه و هدف: مشارکت در ورزش شامل شرکت آگاهانه افراد به صورت مشارکت کننده و یا تماشاچی تعریف می شود که با همارتباط متقابل دارند و در اثر این روابط پاداش های اجتماعی نیز میان آن ها مبادله می شود (کشکر و احسانی، ۱۳۸۶). به طوری کهمشارکت ورزشی افراد در غالب گروه های اجتماعی بیشتر دارای ماهیتی تفریحی آزادانه و انتخابی بوده و همین امر سببشکل گیری اثرات مختلف آن از قبیل سلامت جسمانی و روانی لذت بخشی و با نشاط بودن شده است (گروسی، ۱۳۸۰). با توجه بهاهمیت اهداف تربیت بدنی و ورزش توسعه آن محدود به رده های جمعیتی خاص نیست بلکه به تمام رده های جمعیتی گسترشیافته است و افراد در هر سن و رده در قالب یک گروه گنجانده شده اند (آتش روز، ۱۳۸۶ ؛ بال و همکاران، ۲۰۰۶). برای تحلیلمشارکت ورزشی اقشار مختلف در هر جامعه بررسی سه عامل ویژگی ها و عقاید، اهداف و انگیزه های افراد، محیط و رفتار فردی وگروهی ضروری است (آمپوفو بوآتنگ و همکاران، ۲۰۰۳). در حال حاضر، بسیاری از روانشناسان معتقدند ساخت اصلی شخصیتآدمی به وسیله پنج صفت کلی، نشان داده می شود (محمدی، ۱۳۸۷). همه افراد با این پنج عامل سروکار دارند و می شود نیمرخشخصیتی آنها را که متشکل از این پنج عامل است ترسیم کرد. بر اساس این مدل، شخصیت از پنج بعد اصلی تشکیل شده استکه عبارتند از روان نژندی (N)، برون گرایی (E)، انعطاف پذیری (O)، سازگاری (A) و وظیفه شناسی (C) دی فریوت وهمکاران، ۲۰۰۴). از این پنج عامل، دو عامل برونگرایی و سازگاری، به صفات شخصیتی که دارای ماهیتی بین شخصی هستند،مربوطند. عامل وظیفه شناسی، اساسا، صفات رفتاری هدفگرا و نیز کنترل تکانه ها، به شکلی جامعه پسند را دربر می گیرد (مکهی، اهلر و باکالت، ۲۰۰۷). هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی درمشارکت به فعالیت ورزشی- تفریحی شهروندان شهر تهران بود.روش تحقیق: پژوهش حاضر از دسته تحقیقات کابردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها در زمره پژوهش های توصیفی- همبستگی قرار دارد که به صورت میدانی انجام شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه افرادی می باشد که به نوعی در فعالیت های ورزشیدر منطقه ۵ شهر تهران به صورت تفریحی، اوقات فراغت، سلامتی شرکت می کنند. روش نمونه گیری با توجه به اینکه جامعه آماریتحقیق شامل کلیه افراد شرکت کننده در فعالیت های ورزشی تفریحی، اوقات فراغت و ... بوده از روش نمونه گیری تصادفی سادهاستفاده شد. بدین صورت که با توجه به شناسایی افراد ابزار تحقیق به صورت تصادفی جهت پاسخگویی بین آنها توزیع و جمع آوری گردید. پس از حذف موارد ناقص تعداد ۳۴۱ پرسشنامه جمع آوری شده و جهت بررسی مورد استفاده قرار گردید. پرسشنامهاستاندارد فرم کوتاه عوامل شخصیتی NEO-FFI کاستا و مک کری (۱۹۹۲) است که شامل ۶۰ سوال می باشد. همچنین به منظورسنجش میزان مشارکت افراد در فعالیت های ورزشی سئوالاتی در مورد میزان فعالیت آنها در هفته پرسیده شد. روایی پرسشنامه هادر پژوهش های پیشین تایید و پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بدست آمد (α=۰/۸۳) از روش های آماری همبستگیاسپیرمن و پیرسون، رگرسیون خطی ساده و چندگانه استفاده گردید. محقق برای تحلیل اطلاعات و محاسبه نتایج از بسته نرم-افزاری SPSS Ver ۲۲ استفاده می گردد.یافته ها: با توجه به نرمال نبودن توزیع داده ها؛ نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین مولفه روان رنجوری با مشارکتورزشی (۳۰۵ / ۰ - = r)، مولفه برون گرایی با مشارکت در فعالیت های ورزشی (۴۵۹ / ۰ = r)؛ مولفه انعطاف پذیری با مشلرکت ورزشی(۳۷۴ / ۰ = r)؛ مولفه سازگاری با مشارکت ورزشی (۱۸۱ / ۰ = r) و مولفه وظیفه شناسی با مشارکت در فعالیت های ورزشی (۱۹۱ / ۰ = r)ارتباط معنادار در سطح اطمینان ۹۹ / ۰ وجود دارد.نتیجه گیری: همانطور که یافته های تحقیق نشان داد بین ویژگی های شخصیتی روانرنجوری، برون گرایی، انعطاف پذیری، سازگاریو وظیفه شناسی با مشارکت شهروندان منطقه ۵ شهر تهران در فعالیت های ورزش ارتباط معناداری وجود دارد که این ارتباط بینروان رنجوری و فعالیت ورزشی معکوس و بین بقیه ویژگی های شخصیتی با فعالیت های ورزش همگانی این ارتباط مثبت و مستقیمبود، و همچنین با عنایت به پایین تر بودن میزان روان رنجوری در بین کسانی که زمان بیشتر را در طول هفته به ورزش اختصاصداده بودند و با توجه به اینکه میزان برونگرایی، سازگاری، وظیفه شناسی و انعطاف پذیری در این افراد بالاتر بود شاید بتوانفعالیت های ورزشی را برای بهبود این مولفه های شخصیتی پیشنهاد کرد و یا با تقویت ویژگی برونگرایی، سازگاری و وظیفه شناسیو آموزش در کنترل استرس و اضطراب و کاهش روان رنجوری افراد بیشتری را به سوی ورزش جلب کرد.

کلیدواژه ها:

ویژگی شخصیتی ، ورزش همگانی ، مشارکت ورزشی ، ورزش شهروندی