بررسی سامانه عملکرد حرارتی حمام های تاریخی اردبیل (نمونه موردی حمام پیرزرگر)

حمام های سنتی ایران، از مهمترین و قدیمی ترین بناهای معماری ایرانی- اسلامی هستند و یکی از نمادهای فرهنگ و هنر این سرزمین کهن هستند. شیوه های و تکنیک های به کار گرفته در ساخت این بناها در ایران غالبا از یک الگو مشترک پیروی می کرده و مبتنی بر ویژگی های کارکردی و عملکردی آن بوده است. سیستم های گرمادهی به کار رفته در حمام های سنتی ایران از نقاط برجسته و متمایز کننده این بنا نسبت به سایر بناهای تاریخی ایران است. حمام های سنتی و تاریخی ایران بعنوان یکی از نشانه های شهری و اجتماعی ایران دارای شاخصه های خاصی نسبت به دیگر اجزا سازنده تاریخ گذشته این مرزو بوم هستند. با توجه به اهمیت طهارت و نظافت در فرهنگ ایرانی و اسلامی حمام یکی از بناهای مهم در بافت شهری محسوب می شده است. معماری ایرانی، اسلامی در زمینه طراحی حمام های تاریخی نمونه ای از نبوغ و اصالت خود را ارائه داده است. بناهای تاریخی علاوه بر توانایی های سازه ای و توجه به مسائل اقتصادی و فرهنگی و تامین مصالح بومی منطقه شکل بهره برداری از انرژی محیط را نشان می دهد. با توجه به تنوع شرایط اقلیمی در ایران، اهمیت تاثیر اقلیم بر معماری امری اجتناب ناپذیر است. معماری حمام های تاریخی در اردبیل با توجه به شرایط اقلیمی اش از شرایط محیط تبعیت می کند. شرایط و خصوصیات پیچیده و متفاوت در طراحی حمام های تاریخی سبب پیدایش الگوی معماری خاصی شده است. بنابراین استان اردبیل به علت شرایط اقلیمی حاکم در منطقه می تواند با کمک گرفتن از روش های معماری سنتی و ا ستفاده از انرژی های طبیعی به صرفه جویی در مصرف انرژی در محیط برسد. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی به بررسی معماری و سامانه گرمایشی حمام پیر زرگر اردبیل پرداخته است و سیستم گرمایشی حمام مذکور را مورد تشریح قرار می دهد.

کلیدواژه ها:

سامانه حرارتی ، حمام های تاریخی ، پیر زرگرادادربیل