رسوبات کواترنری و استقرارهای پارینه‎سنگی در حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی؛ معرفی محوطه های پارینه سنگی شورقاضی و سردره

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 622

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NQUA-6-5_007

تاریخ نمایه سازی: 3 مرداد 1400

چکیده مقاله:

رسوبات دوره کواترنری همچون سایر ادوار زمین‎شناسی همواره در حال دفن و بایگانی داده‎های باستان‎شناختی و اقلیمی و محیطی بودهاند. بنابراین، می‎توان گفت رخساره‎های رسوبی کواترنری بخشی از میراث برجایمانده برای باستان‎‎شناسی است که شواهد مربوط به محیط انسانی، چشم‎انداز، و تغییرات اقلیمی را در خود حفظ کرده است. برخی مدل‎های پراکنش انسان‎ریخت‎ها و گروههای انسان مدرن، از افریقا به شرق آسیا، حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی ایران را یکی از گذرگاه‎های این پراکنش معرفی می‎کند. وجود محوطه‎های پارینه‎سنگی در این محدوده نیز نشاندهنده چنین موضوعی است. در پژوهش حاضر به بررسی روابط بین چشم‎اندازهای رسوبی کواترنری در حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی ایران و محوطه‎های پارینه‎سنگی در این پهنه پرداخته و برخی دلایل احتمالی حضور انسان‎ریخت‎ها و انسان مدرن در این پهنه بررسی می شود. همچنین، به کمک اطلاعات موجود از محوطههای پارینهسنگی یافت شده در حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی، از دید بستر و فرایندهای دخیل در شکلگیری محوطه ها، چند بررسی پیمایشی در این پهنه طراحی و انجام شد که نتیجه آن کشف دو چشمانداز نویافته پارینهسنگی در پاییندست مخروط افکنههای ایوانکی و جاجرود، به ترتیب به نام های سردره و شورقاضی، بود. این دو چشمانداز پارینهسنگی و مجموعه دستساخته های سنگی یافت شده از آن‎ها در این نوشتار به طور خلاصه معرفی می شوند.

کلیدواژه ها:

Northern fringes of Iranian Central Desert ، Quaternary deposits ، Paleolithic sites ، Lithic artifacts ، دست ساخته های سنگی ، دشت کویر مرکزی ، رسوبات کواترنری ، محوطه های پارینه سنگی

نویسندگان

اصغر ناطقی

Department of Archaeology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch

سید میلاد هاشمی

. Department of Archaeology, Tarbiat Modares University, Tehran

حامد وحدتی نسب

. Department of Archaeology, Tarbiat Modares University, Tehran

عالیه عبداللهی

. Department of Archaeology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch

میراحمد زوار موسوی نیاکی

Department of Archaeology, Marlik Institute for Higher Education, Nowshahr, Mazandaran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aghanabati, A. & Hamedi, A.R. (۱۹۹۴). Geological quadrangle map of ...
  • Banning, E.B. (۲۰۰۲). Archaeological Survey, New York, Springer ...
  • Bobek, H. (۱۹۳۷). “Die Rolle der Eiszeit in Nordwestiran”, Z. ...
  • Carotenuto, F., Tsikaridze, N., Rook, L., Lordkipanidze, D., Longo, L., ...
  • Debénath, A. & Dibble, H.L. (۱۹۹۳). Handbook of Paleolithic Typology: ...
  • Debénath, A. & Duport, L. (۱۹۸۶). “Le Mousterien de la ...
  • Djamali, M., Soulie-marsche, I., Esu, D., Gliozzi, E., & Okhravi, ...
  • Finlayson, C., Fa, D. A., & Finlayson, G. (۲۰۰۰). “Biogeography ...
  • Heydari-Guran, S., Ghasidian, E., & Conard, N.J. (۲۰۱۵). “Middle Paleolithic ...
  • Kehl, M. (۲۰۰۹). “Quaternary Claimate Change in Iran- The State ...
  • Krinsley, D.B. (۱۹۷۰). A geomorphological and paleoclimatological study of the ...
  • Malek-Shahmirzadi, S. (۱۹۹۴). “A Middle Palaeolithic Scrapper from the Masile ...
  • Mehterian, S., Pourmand, A., Sharifi, A., Lahijani, H. A. K., ...
  • Orton, C. (۲۰۰۰). Sampling in Archaeology, Cambridge University Press ...
  • Rezvani, H. & Vahdati-Nasab, H. (۲۰۱۰). “A major Paleolithic open ...
  • Rodrigues, S.C. & Rodrigues, G.S. (۲۰۰۹). “Geomorphology and Biogeography of ...
  • Scharlau, K. (۱۹۵۸). “Zum Problem der Pluvial zeiten im Nordost- ...
  • Sepehr, A. & Almodaresi, S.A. (۲۰۱۳). “Geotop of Lut Playa: ...
  • Shea, J.J. (۲۰۱۳). Stone tools in the Paleolithic and Neolithic ...
  • Stevens, L., Wright, H. E., & Ito, E. (۲۰۰۱). “Proposed ...
  • Tixier, J. (۱۹۶۳). Typologie de L'Épipaléolithique du Maghreb, Memoires du ...
  • Vahdati- Nasab, H., Berillon, G., Jamet, G., Hashemi, M., Jayez, ...
  • Vahdati-Nasab, H. & Clark, G.A. (۲۰۱۴). “The upper Paleolithic of ...
  • Vahdati-Nasab, H. & Hashemi, M. (۲۰۱۶). “Playas and Middle Paleolithic ...
  • Vahdati-Nasab, H., Clark, G.A., & Torkamandi, S. (۲۰۱۳). “Late Pleistocene ...
  • Vita-Finzi, C. (۱۹۶۹). “Late quaternary alluvial chronology of Iran”, Geol. ...
  • احمدی، ح.؛ س. فیض‎نیا (۱۳۹۱). سازندهای دوره کواترنر (مبانی نظری ...
  • اخوان خرازیان، م.؛ گ. ژامه؛ س. پوئو؛ م، حیدری؛ گ، ...
  • اقلیمی، ب. (۱۳۷۹). نقشه زمین‎‎شناسی ورقه معبد، ش ۶۸۶۱، به ...
  • آرا، ه.؛ م. قاسم‎نژاد؛ م. ملاشاهی (۱۳۹۶). «بررسی چینه‎‎شناسی نبکاها ...
  • پاشایی اول، ع. (۱۳۹۵). کویرهای ایران، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای ...
  • حسین‎خان ناظر، ن. (۱۳۹۴). زمین‎‎شناسی کواترنر آبرفت‎های ایران، تهران، جوان ...
  • ژمه، گ.؛ م. اخوان خرازیان؛ گ. گران؛ م، هاشمی؛ م، ...
  • سعدالدین، ا.؛ د. اخضری؛ ع. کشاورزی (۱۳۸۶). «پهنه‎بندی شدت خطر ...
  • سلی، ر. (۱۳۹۵). محیط‎های رسوبی دیرینه و تشخص آن‎ها در ...
  • شهبازی، ر.، ح. احمدی؛ س. فیض‎نیا (۱۳۹۱). «رابطه بین رسوبات ...
  • صادقی نژاد، ر. (۱۳۹۴). مطالعه گونه فناوری شناسی دست ...
  • قاسم‎نژاد، م.؛ ه. آرا (۱۳۹۲). «تاثیر تغییرات سطح آب زیرزمینی ...
  • کرینسلی، د. (۱۳۸۸). کویرهای ایران و خصوصیات ژئومورفولوژیکی و پالئوکلیماتولوژی ...
  • محمودی، ف.‎ (۱۳۶۷). «تحول ناهمواری‎های ایران در کواترنر»، پژوهش‎های جغرافیایی، ...
  • محمودی، ف. (۱۳۸۶). ژئومورفولوژی اقلیمی، تهران، دانشگاه پیام نور ...
  • موسوی حرمی، ر. (۱۳۹۱). رسوب‎شناسی، چ ۱۴، تهران، انتشارات آستان ...
  • نبوی، م. (۱۳۶۶). نقشه زمین‎‎شناسی ورقه سمنان، ش ۶۶۶۱، به ...
  • وحدتی‎نسب، ح. (۱۳۹۴). «تطور فرهنگی جوامع انسانی در پیرامون فلات ...
  • وحدتی نسب، ح.؛ ز. فیض (۱۳۹۳). «بررسی و شناسایی محوطه ...
  • وحدتی‎نسب، ح.؛ ژ. بریون؛ گ. ژمه؛ م، هاشمی؛ م، جایز؛ ...
  • وحدتی نسب، ح.؛ م. هاشمی (۱۳۹۷). «چاه جم، محوطه ای ...
  • وحدتی‎نسب، ح؛ ش. آریامنش (۱۳۹۴). باستان‎‎شناسی پارینه‎سنگی ایران، تهران، پژوهشگاه ...
  • هاشمی، م. (۱۳۹۵). «راهبردهای سازشی گروه‎های شکارگر، گردآورنده پلیئستوسن در ...
  • (۱۳۹۷). بازسازی استقرارهای انسانی پلیئستوسن در حاشیه شمالی دشت کویر ...
  • هاشمی، م.؛ ح. وحدتی‎نسب؛ ژ. بریون؛ گ، ژمه؛ ق، عزیزی؛ ...
  • نمایش کامل مراجع