اصغر ناطقی - Department of Archaeology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch
سید میلاد هاشمی - . Department of Archaeology, Tarbiat Modares University, Tehran
حامد وحدتی نسب - . Department of Archaeology, Tarbiat Modares University, Tehran
عالیه عبداللهی - . Department of Archaeology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch
میراحمد زوار موسوی نیاکی - Department of Archaeology, Marlik Institute for Higher Education, Nowshahr, Mazandaran

رسوبات دوره کواترنری همچون سایر ادوار زمین‎شناسی همواره در حال دفن و بایگانی داده‎های باستان‎شناختی و اقلیمی و محیطی بودهاند. بنابراین، می‎توان گفت رخساره‎های رسوبی کواترنری بخشی از میراث برجایمانده برای باستان‎‎شناسی است که شواهد مربوط به محیط انسانی، چشم‎انداز، و تغییرات اقلیمی را در خود حفظ کرده است. برخی مدل‎های پراکنش انسان‎ریخت‎ها و گروههای انسان مدرن، از افریقا به شرق آسیا، حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی ایران را یکی از گذرگاه‎های این پراکنش معرفی می‎کند. وجود محوطه‎های پارینه‎سنگی در این محدوده نیز نشاندهنده چنین موضوعی است. در پژوهش حاضر به بررسی روابط بین چشم‎اندازهای رسوبی کواترنری در حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی ایران و محوطه‎های پارینه‎سنگی در این پهنه پرداخته و برخی دلایل احتمالی حضور انسان‎ریخت‎ها و انسان مدرن در این پهنه بررسی می شود. همچنین، به کمک اطلاعات موجود از محوطههای پارینهسنگی یافت شده در حاشیه شمالی دشت کویر مرکزی، از دید بستر و فرایندهای دخیل در شکلگیری محوطه ها، چند بررسی پیمایشی در این پهنه طراحی و انجام شد که نتیجه آن کشف دو چشمانداز نویافته پارینهسنگی در پاییندست مخروط افکنههای ایوانکی و جاجرود، به ترتیب به نام های سردره و شورقاضی، بود. این دو چشمانداز پارینهسنگی و مجموعه دستساخته های سنگی یافت شده از آن‎ها در این نوشتار به طور خلاصه معرفی می شوند.

Northern fringes of Iranian Central Desert, Quaternary deposits, Paleolithic sites, Lithic artifacts, دست ساخته های سنگی, دشت کویر مرکزی, رسوبات کواترنری, محوطه های پارینه سنگی