بررسی کهن خاکهای استان گلستان بعنوان شاهدی برای تغییرات شرایط جوی در عصر پلیستوسن

مطالعات انجام شده بر روی رسوبات لسی دامنه های شمالی البرز و بخش فوقانی آبخیز گرگان رود نشان دهنده وجود تعداد شانزده کهن خاک «paleosols» و هفده دوره رسوبگذاری مواد لسی در این منطقه می باشد. بطوریکه در دوره یخبندان ورم Wuerm در این منطقه هفت کهن خاک (S1-S2) و در عصر یخبندان Riss چهار کهن خاک (S8-S11) و بالاخره در دوره یخبندان Holstein سه کهن خاک (S12-S14) شکل گرفته است. در حالیکه کهن خاک های تشکیل شده در عصر یخبندان Wuerm نشان دهنده تناوب آب و هوائی سرد و خشک قاره و آب و هوای مرطوب دریا و همراه با تشکیل خاکهای استپی و خاکهای خیس ابتدائی می باشد، عصر یخبندان Riss با جابجایی بیشتر مواد آهکی و تشکیل ثانوی کانیهای رسی معرف وجود شرایط جوی گرم و مرطوب همراه با تشکیل خاکهای جنگلی قهوه ای (Ustochrept.) می باشد. بالاخره کهن خاکهای متعلق به عصر بین یخبندان Holstein همراه با آبشوئی نسبتا شدید مواد آهکی و کانیهای رسی ثانوی و سیمانی شدن مواد لسی در افق C- با مقایسه با خاکهای عصر یخبندان Riss رنگ آنها از حالت زرد مایل به قهوه ای تیره تا خیلی تیره مبدل گردیده است. تحتانی ترین رسوبات لسی درنیمرخ مورد مطالعه در اعماق 48/8 متری یری تا 50/7 متری که بشدت سیمانی شده است متعلق به بخش فوقانی در دوره یخبندان Mindel می باشد. نهایتا مطالعات انجام شده در نیمرخ های دیگر واقع در ارتفاعات پیش از یکهزار متری از سطح دریا در همین منطقه نشان دهنده آنست که در موقعیت های مرطوبتر حتی شرایط گرم و مرطوب استوائی با دوره های خشکی کوتاه مدت خاکم بوده است. بطوریکه سنگ های ماسه ای موجود در منطقه بشدت هوازده شده و نوع خاکهای آن نیز Vertisols می باشد مضافا تغییرات شرایط جوی در حال حاضر نشاندهنده آن است که ما در حال پشت سر گذاردن دوره بین یخبندان موجود ورود به یک دوره یخبندان می باشیم که تحت اثر گلخانه ای و آلودگی های هرچه بیشتر جو کره زمین سرعت آن بیشتر می گردد.

کلیدواژه ها:

Cryturbation ، Solifluction ، Loess ، Paleosols ، Sronelines ، Termite Cores ، Vertisols ، Zebra - stripes ، Charcoal ، Krotovins ، Kastanozem ، Brown Soils ، Vertisols