بررسی تطبیقی حکم و موضوع تصریه از دیدگاه مذاهب پنجگانه اسلامی

در نزد مذاهب امامیه و اهل سنت به استثنای حنفیه، تصریه مهمترین مصداق تدلیس در بیع می باشد، با این وجود در بحث از موضوع تصریه و شمول آن نسبت به حیوانات، قول واحدی از سوی امامیه، مالکیه، شافعیه و حنبلیه وجود ندارد و در این خصوص دیدگاهای مختلفی مطرح می باشد. در برخی از کتب فقهی امامیه قول به شمول تصریه نسبت به شتر، گاو و گوسفند اختیار شده و این عقیده به اکثریت نسبت داده شده است و بنابر قولی از اهل سنت، گاو مشمول موضوع تصریه نمی گردد. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته، ضمن اجماعی دانستن حرمت تصریه، و ایجاد حق خیار به وسیله آن، راه های اثبات تحقق تصریه، تبیین شده و چنین به دست آمده است که با وجود تصریح روایات به تصریه در دو حیوان شتر و گوسفند، با توجه به دلایلی چون قیاس اولویت و اجماع میتوان گفت که روایات، نسبت به هر سه حیوان شتر، گاو و گوسفند عمومیت دارند و هر سه مورد مذکور، موضوع تصریه تلقی میگردند.

کلیدواژه ها:

تدلیس ، تصریه ، خیار ، امامیه ، اهل سنت