بررسی اثرات خشکسالی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و محیطی نواحی روستایی از دید سرپرستان خانوارها (مطالعه موردی دهستان حسن آباد در شهرستان اسلام آباد غرب)

هدف از این مقاله بررسی اثرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی خشکسالی از دیدگاه روستاییان با رویکرد مدل سازی معادله ساختاری می باشد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را ۱۷۶۲ سرپرست خانوار و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران تعداد ۳۱۶ نفر تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و مدل­سازی معادلات ساختاری(SEM) انجام شده است. در این تحقیق متغیرهای مشاهده شده برای سه مولفه اقتصادی، اجتماعی، و محیطی به دست آمد. سه مدل تحلیل عاملی مرتبه اول برای اندازه گیری سه زیر مقیاس خشکسالی تدوین و اعتبار سنجی شد. نهایتا چگونگی نقش و تاثیر متغیرهای مشاهده شده و مولفه های سه گانه حاصل از آن ها بر خشکسالی به عنوان متغیر مستقل پنهان اصلی، و روابط بین آن ها به کمک یک مدل ساختاری تحلیل عاملی تاییدی(CFA) چهار عاملی مرتبه دوم تحلیل شد. نتایج نشان از برازش و اعتبار قابل قبول هر سه مدل اندازه گیری خشکسالی و تحقق اهداف و نیز مدل چهار عاملی مرتبه دوم برای بررسی خشکسالی، بر اساس داده های گردآوری شده بود. در نهایت خشکسالی به میزان ۹۷/۰ بر شاخص های اقتصادی و به میزان ۹۷/۰ بر شاخص اجتماعی، و بر شاخص محیطی به میزان ۸۷/۰ تاثیر داشته است، بنابراین خشکسالی اتفاق افتاده در مناطق روستایی مطالعه شده بیشترین تاثیر را روی شاخص های اقتصادی و اجتماعی و به تبع آن روی شاخص محیطی گذاشته است.

کلیدواژه ها:

drought ، social effects ، economic effects ، environmental impacts ، Hasan Abad district. ، خشکسالی ، آثار اجتماعی ، آثار اقتصادی ، آثار محیطی ، دهستان حسن آباد.