زمینه های موثر بر نسبت اخلاق و سیاست در اندیشه سهروردی

جایگاه فضایل اخلاقی در حیات اجتماعی بشر از دوران گذشته و بر اساس تاریخ شکل گیری و تطور اندیشه های اجتماعی و مدنی از اعتبار فراوانی برخوردار بوده است. به طور خاص، در مورد پیوند میان اخلاق و سیاست، اندیشمندان مختلفی در شرق و غرب عالم، سخن به میان آورده اند که شیخ شهاب الدین سهروردی، یکی از این اندیشمندان است. در مقاله حاضر، با توجه به تاثیر زمینه های اجتماعی بر اندیشه ها، به این پرسش پاسخ داده است که: «با توجه به زمینه های اجتماعی موثر بر اندیشه سهروردی، نسبت اخلاق و سیاست، چه نقاطی را در اندیشه او آشکار می سازد؟» به این منظور با بررسی نظریات عمده مرتبط با نقش زمینه های اجتماعی در افکار، از روش تلفیقی اسکینر که ازجمله روش های تفسیری و کیفی بوده و در آن، توجه توامان بر متن و زمینه است، بهره گرفته شد. این زمینه ها که شامل تاثیر طریق عرفانی شیخ، اندیشه ایران شهری، فلاسفه مشایی و آموزه های اسلام بر شیخ اشراق است، در نقطه تلاقی میان اخلاق و سیاست، گزاره هایی شامل حکومت حکیم متاله، تقدم اخلاق بر سیاست، نقش شهود در سیاست، نور به عنوان اکسیر قدرت و همچنین، ایجاد تعادل میان شجاعت و محبت را به وجود آورده است.

کلیدواژه ها:

اخلاق و سیاست ، سهروردی ، فلسفه سیاسی اسلام ، مکتب اشراق ، اندیشه ایران شهری