بررسی و مقایسه کارایی نشانگرهای مولکولی مختلف در برآورد فاصله ژنتیکی جمعیت های مختلف بلوط ایرانی استان لرستان (Quercus brantii Lindi)

برآورد تنوع ژنتیکی و ارزیابی منابع ژرم پلاسم گیاهی، مهم ترین مرحله در جمع آوری، مدیریت و استفاده صحیح از ذخایر ژنتیکی محسوب می گردد. در همین راستا مقایسه نشانگرهای مختلف در ارزیابی تنوع و ارائه نشانگرهایی با بیشترین کارایی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین جمعیت طبیعی بلوط ایرانی جنگل های استان لرستان، ۲۰ جمعیت مختلف از مناطق جغرافیایی و اقلیمی مختلف جمع آوری شد. پس از استخراج DNA نمونه های مورد مطالعه، از سه سیستم نشانگری ISJ، ISSR و SCoT جهت بررسی چندشکلی استفاده شد. گروه بندی ژنوتیپ ها براساس اطلاعات حاصل از باندهای چند شکل به دست آمده از هر ۳ نشانگر به طور جداگانه و همچنین به صورت ترکیب داده های سه نشانگر انجام گرفت. نتایج الکتروفورز محصول واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) آغازگرهای مورد استفاده، ۹۱ باند چندشکل با میانگین ۷۱ درصد را بین ژنوتیپ ها نشان داد. نشانگر ISSR با ۴۴ باند بیشترین تعداد باند چند شکل را به خود اختصاص داد. نشانگرهای ISJ، ISSR و SCoT ژنوتیپ ها را به ترتیب به ۵، ۶ و ۵ گروه تفکیک نمودند و درمجموع ترکیب داده های سه نشانگر، ژنوتیپ ها به ۵ گروه چند ژنوتیپی و ۳ گروه تک ژنوتیپی تفکیک شدند. نتایج نشان داد که گروه بندی به دست آمده از نشانگرهای مختلف تا حدودی با گروه بندی ژنوتیپ ها بر اساس شرایط اقلیمی موجود همخوانی داشت. بیشترین شباهت در گروه بندی های انجام گرفته، به نشانگر ISJ و ISSR با ۸۹ درصد تعلق داشت. به طور کلی نتایج بیانگر کارایی مناسب نشانگرهای مورد استفاده در برآورد فواصل ژنتیکی بین جمعیت مختلف بلوط بود.

کلیدواژه ها:

Persian oak ، Genetic diversity ، Zagros ، Molecular markers ، بلوط ایرانی ، تنوع ژنتیکی ، زاگرس ، نشانگر مولکولی