نقد ارسطو از نظریه سقراطی افلاطونی«وحدت فضیلت و معرفت»

تحلیل فضیلت و ارتباط آن با معرفت از مباحث مهم فلسفه اخلاق است که نحوه برداشت از آن در علم اخلاق نیز موثر است. سقراط که گاه او را موسس فلسفه و پدر فلسفه اخلاق مینامند (فرانکنا، ۱۳۷۶: ۲۰) فضیلت را لازمه معرفت میدانست و بر آن بود که اگر کسی خوب و بد را از هم باز شناسد، هیج عاملی نمیتواند او را به عملی بر خلاف معرفتش وادار سازد. پس از سقراط دیگر فلاسفه در مقابل این نظر واکنش نشان دادند. شاگرد او افلاطون نظریه استادش را پذیرفت، اما شاگرد افلاطون، ارسطو، نظریه سقراط را انکار کرد و به تفصیل به نقد و بررسی آن پرداخت. هدف اصلی این مقاله بیان نقدهای ارسطو بر نظریه سقراط است. این نقدها از یک سو دیدگاه ارسطو را درموضوع مورد بحث، تبیین میکند و از سوی دیگر با طرح احتمالات مختلف درباره نظریه سقراط و نقد و بررسی آنها، پرتوی بر نظریه سقراط میافکند. مهمترین نقد ارسطو، بر نظریه سقراط این است که این نظریه، تاثیر گرایشها و انفعالات نفسانی بر اعمال را نادیده میگیرد. نکته قابل توجه این است که به نظر میرسد، ارسطو در نقد یکی از تقریرهای نظریه سقراط، خود را ناتوان از ارائه ردی قاطع میبیند و در مقابل آن تسلیم میشود

کلیدواژه ها:

فضیلت ، معرفت ، قاعده عقلی ، پندار ، تخیل