تحلیلی بر شناخت راز هستی و حقیقت انسان در عالم وجود

هدف اصلی از آفرینش «جلا و استجلای حق» است و کمال آن دو با انسان کامل محقق می شود. به عقیده بسیاری از عرفا، انسان کامل به منزله روح عالم هستی می ماند؛ همان گونه که روح امور بدن را تدبیر می کند، انسان کامل هم امور عالم را تدبیر می نماید؛ گرچه به لحاظ بشری خود وی توجه نداشته باشد. هرگاه انسان کامل از عالم دنیا به عالم آخرت منتقل شود، خزائن الهی نیز به آن عالم منتقل خواهند شد. بساط عالم ماده جمع خواهد شد و رستاخیز قیام خواهد کرد. از نظر عارفان مسلمان، انسان کامل علت غایی و بقای عالم است؛ زیرا نور حق اول بر قلب انسان کامل می تابد و پس از آن به عالم منعکس می شود؛ پس با رفتن وی عالم نیز نمی ماند. سربرخورداری انسان در نظام هستی از چنین موقعیتی، در همان جامع بودن وی نهفته است؛ که از میان همه ی پدیده های هستی، فقط او صوت و مظهر تمام اسمای الهی است. منظور ما از انسان کامل صاحب ولایت و خلافت منطقه الهی است که در هر زمان تنها یک فرد آن (یعنی ولی معصوم) در عالم است. معنای زندگی انسان، تنها در پرتو درک گستره وجودی او و هدف از خلقت او امکان پذیر است و بدون شناخت انسان، هرگز نمی توان معنایی را برای زندگی وی مطرح کرد، همان طور که زندگی نیز بدون داشتن این بینش، چندان معنادار نخواهد بود. در این نگارش در پی آن هستیم تا با نگرش به این موجود شگفت انگیز، ضمن شناخت جایگاه وی در هستی، به مفهومی راه گشا در شناخت معنای زندگی نیز دست یابیم. برای این منظور، ابتدا درباره خود انسان، اهداف وی و در نهایت، درباره جایگاه او در جهان هستی، می پردازیم.

کلیدواژه ها:

جایگاه انسان ، نظام هستی ، حقیقت انسان