بررسی پایداری عملکرد دانه و ارتباط بین برخی صفات زراعی در ژنوتیپ های گندم دوروم

در این مطالعه به منظور بررسی عملکرد دانه و اجزاء آن و نیز پایداری عملکرد دانه در گندم دوروم، ۴۹ ژنوتیپ مربوط به خزانه بین المللی عملکرد گندم دوروم (IDYN)، دریافتی از مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم (سیمیت)، به همراه یک شاهد تجارتی در قالب طرح آزمایشی آلفا لاتیس با ۲ تکرار و در ۵ منطقه کرج، نیشابور ، داراب ، خرم آباد و گنبد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل پایداری عملکرد دانه بر مبنای دو روش AMMI و SHMM نشان داد که چهار ژنوتیپ ۳ ، ۲۵ ، ۱۰ و۱۱ ژنوتیپ هایی با سازگاری عمومی بالاتر نسبت به سایر ژنوتیپ ها می باشند. بر مبنای روش AMMI، ایستگاه کرج به دلیل داشتن مولفه اصلی اول بزرگ و منفی و ایستگاه خرم آباد به دلیل داشتن مقدار بزرگ و مثبت برای آن با هیچ یک از ژنوتیپ ها سازگاری اختصاصی نداشتند. نتایج SHMM، نشان داد که گروه بندی ژنوتیپ ها بر مبنای تابع رفتار آنها از جنبه پایداری و سازگاری با مکان های مورد بررسی در این مطالعه انجام شده است. ضرایب مسیر نشان داد که بیوماس با اثر مستقیم ۱۲/۱، بیشترین توجیه کننده تغییرات عملکرد دانه در گندم دوروم این مطالعه بوده است. اثر مستقیم شاخص برداشت با ۹۳/۰ (۰۱/۰P≤) معنی دار بود و پس از عملکرد بیولوژیک، بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت. در بین اجزاء عملکرد بیشترین اثر مستقیم و مثبت به تعداد سنبله در مترمربع اختصاص یافت.

کلیدواژه ها:

Durum wheat ، Grain yield ، Path analysis ، Stability ، گندم دوروم ، عملکرد دانه ، ضرایب مسیر ، پایداری