محصوریت کالبدی در الگوی شهرسازی ایرانی

هر عنصر یا پدیده ای که در فضا قرار گیرد، آن را تفکیک می کند و به آن هویت مکانی می بخشد. این عنصر یا پدیده می تواند خاصیت کالبدی، اجتماعی یا ذهنی داشته باشد. بسته به میزان اثر گذاری نیرو؛ در هر کدام از ابعاد ذکر شده؛ هویت و ماهیت یک فضا با تاکید بر آن ویژگی شکل می گیرد. در بازخوانی مفاهیم و تعاریف فضای شهری، محصوریت و ابعاد مرتبط با آن، مهمترین عامل هویت بخشی کالبدی محسوب می شود. این عامل، که از آن به عنوان یکی از اصول مهم در طراحی شهری نام برده می شود، نقش مهمی را در ایجاد درک فضایی و ارتباط استفاده کننده و محیط ایفا می کند. تا جایی که اگر فضا به شکل مناسبی محصور نشود، فضای شهری مطلوبی در ابعاد عینی و ذهنی تولید نخواهد شد. ولی از انجا که پارادایم های ماهیتی و معرفتی هر فضا وابسته به مکان و انگاشت های فلسفی -مفهومی است، در این تحقیق سعی می شود با بررسی تطبیقی عوامل کیفی وکمی محصوریت در ایران و غرب، اهمیت شرایط مکانی(بومی-اقلیمی) در حس محصوریت فضا نشان داده شود و معلوم دارد که محصوریت به تبع سایر اصول شهرسازی و معماری می باید از شرایط بومی منتج شود تا حداکثر مطلوبیت فضایی را برای استفاده کننده ایجادکند.

کلیدواژه ها:

محصوریت کالبدی ، فضای شهری ، بومی ، ایران