جایگاه قید در ساخت های چندپرسش واژه ای زبان فارسی

ساخت­های چندپرسش­واژه­ای زبان فارسی به دو نوع اصلی متوالی و گسسته تقسیم می­شوند. گروه متوالی شامل دو نوع ساده و هم­پایه است. در گروه گسسته، پرسش­واژه­های هم­پایه جدا از هم هستند. هدف از جستار پیش رو، بررسی رفتار نحوی ساخت­های چندپرسش واژه­ای در رابطه با جایگاه قیدهای گوینده­محور است. بدین منظور، ابتدا عملکرد ساخت­های چندپرسش­واژه­ای را از نظر باهم­آیی بررسی کرده، سپس به جایگاه قیدهای گوینده­محور در این نوع ساخت­ها می­پردازیم تا بدانیم جایگاه قید با آرایش پرسش­واژه­ها چه ارتباطی دارد. چارچوب نظری پژوهش گراشانین-یوکسک (۲۰۱۷)، لیپتاک (۲۰۱۱) و نیز چیتکو و گراشانین-یوکسک (۲۰۱۳) و از نوع توصیفی - تحلیلی است. بررسی داده­ها در رابطه با ترتیب پرسش­واژه­ها نشان می­دهد که باهم­آیی پرسش­واژه­ها به­جز ساخت های پرسشی چندگانه با ترتیب افزوده­ای - افزوده­ای در بقیه موارد دستوری است. بررسی جایگاه قیدهای گوینده­محور نیز نشان می­دهد «ازهمه­مهم­تر»، تنها قیدی است که بیشترین کاربرد را در این نوع ساخت­ها دارد. در مقابل، حضور قیدهایی همچون «قطعا، صادقانه، شاید، بارها، خوشبختانه و حقیقتا»، در ساخت­های چندپرسش­واژه­ای موجب نادستوری شدن ساخت پرسشی می­شود. در ساخت پرسشی افزوده­ای - افزوده­ای از نوع هم­پایه متوالی، جایگاه «احتمالا»، پیش از پرسش­واژه دوم است. در افزوده­ای - موضوعی از نوع هم­پایه متوالی، جایگاه قید «به راستی»، پیش از پرسش­واژه اول است. در افزوده­ای - موضوعی از نوع چندگانه، جایگاه «واقعا»پیش از پرسش­واژه اول است؛ همچنین، در موضوعی- موضوعی از نوع هم­پایه متوالی، جایگاه «احتمالا»، پیش از پرسش­واژه دوم است.  

کلیدواژه ها:

ساخت­های چندپرسش­ واژه­ای­ ، آرایش پرسش­واژه­ها ، قید ، قیدهای گوینده­محور ، زبان فارسی