بررسی ترکیب پذیری عمومی، خصوصی و هتروزیس عملکرد تعدادی از لاین های خیار مخصوص فراوری

خیار یکی از مهمترین محصولات کشاورزی از نظر سطح زیر کشت و اهمیت اقتصادی است. تولید بذر هیبرید در این گیاه اهمیت فراوانی دارد. شناخت ترکیبات والدینی برتر یکی از مهمترین مراحل در برنامه های اصلاحی تولید بذر هیبرید است. در کشور ما به دلیل عدم شناخت کافی از ژرم پلاسم گیاهان باغی، برنامهای اصلاحی مناسبی روی بسیاری از محصولات باغی خصوصا خیار انجام نشده است. ارزیابی ترکیب پذیری عمومی و خصوص، هتروزیس و نحوه عمل ژنها برای صفات عملکرد، عملکرد نوبرانه، عملکرد بازارپسند و غیر بازارپسند در قالب آزمایش دی آلل ناقص ۷×۷ با استفاده از روش دوم در مدل ثابت گریفینگ برای تعدادی از لاین های خیار تیپ فراوری در سال ۱۳۹۵ صورت گرفت. میانگین مربعات ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برای تمامی صفات معنیدار بود که بیانگر اهمیت هر دو اثرات افزایشی و غالبیت ژنها در توارث این صفات میباشد. میزان ترکیب پذیری خصوصی عملکرد کل و عملکرد غیر بازارپسند از ترکیب پذیری عمومی آنها بیشتر بود که نشان دهنده غالب بودن عمل غیر افزایشی ژنها بود. در صفت عملکرد نوبرانه و عملکرد بازارپسند با توجه به ترکیب پذیری عمومی بالا توسط عمل افزایشی ژنها کنترل میشوند. .لاین های A۱ و A۳ با توجه به ترکیب پذیری عمومی و خصوصی بالا برای تولید بذر هیبرید خیار مطلوب بوده و توصیه میگردند.

کلیدواژه ها:

هتروزیس ، گریفینگ ، وراثت پذیری ، خیار تیپ فراوری